PATAGONIA - Patagonia6
Instances of yn for speaker SAR

5SAR+< yn PantglasCS .
  ynin.PREP Pantglasname .
  in Pantglas
10SARti (y)n mynd lawr jyst <yn ddim> [?] .
  tiyou.PRON.2S ynPRT myndgo.V.INFIN lawrdown.ADV jystjust.ADV ynPRT ddimnot.ADV+SM.[or].nothing.N.M.SG+SM .
  you go down in just no time
10SARti (y)n mynd lawr jyst <yn ddim> [?] .
  tiyou.PRON.2S ynPRT myndgo.V.INFIN lawrdown.ADV jystjust.ADV ynPRT ddimnot.ADV+SM.[or].nothing.N.M.SG+SM .
  you go down in just no time
12SARdim_ond Rhodri_JonesCS a (e)i wraig sy (y)n perthyn i (y)r capel (y)na rŵan .
  dim_ondonly.ADV Rhodri_Jonesname aand.CONJ eihis.ADJ.POSS.M.3S wraigwife.N.F.SG+SM sybe.V.3S.PRES.REL ynPRT perthynbelong.V.INFIN ito.PREP yrthe.DET.DEF capelchapel.N.M.SG ynathere.ADV rŵannow.ADV .
  only Rhodri Jones and his wife belong to that chapel now
25SARac oedd o a nain (.) EdwardsCS (.) a ryw ddyn na chofies i erioed mo ei enw fo (..) yn mynd yn y cwch ar i (y)r lle .
  acand.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S aand.CONJ naingrandmother.N.F.SG Edwardsname aand.CONJ rywsome.PREQ+SM ddynman.N.M.SG+SM nawho_not.PRON.REL.NEG chofiesremember.V.1S.PAST+AM iI.PRON.1S erioednever.ADV monot.ADV eihis.ADJ.POSS.M.3S enwname.N.M.SG fohe.PRON.M.3S ynPRT myndgo.V.INFIN ynin.PREP ythe.DET.DEF cwchboat.N.M.SG aron.PREP ito.PREP yrthe.DET.DEF lleplace.N.M.SG .
  and he and granny Edwards and some man whose name I never remembered used to go to the place by boat
25SARac oedd o a nain (.) EdwardsCS (.) a ryw ddyn na chofies i erioed mo ei enw fo (..) yn mynd yn y cwch ar i (y)r lle .
  acand.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S aand.CONJ naingrandmother.N.F.SG Edwardsname aand.CONJ rywsome.PREQ+SM ddynman.N.M.SG+SM nawho_not.PRON.REL.NEG chofiesremember.V.1S.PAST+AM iI.PRON.1S erioednever.ADV monot.ADV eihis.ADJ.POSS.M.3S enwname.N.M.SG fohe.PRON.M.3S ynPRT myndgo.V.INFIN ynin.PREP ythe.DET.DEF cwchboat.N.M.SG aron.PREP ito.PREP yrthe.DET.DEF lleplace.N.M.SG .
  and he and granny Edwards and some man whose name I never remembered used to go to the place by boat
26SARachos oedd y dŵr yn un môr o ddŵr .
  achosbecause.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF ythe.DET.DEF dŵrwater.N.M.SG ynPRT unone.NUM môrsea.N.M.SG oof.PREP ddŵrwater.N.M.SG+SM .
  because the water was one ocean of water
28SARa capten HumphreysCS yn deud wrth nain +"/.
  aand.CONJ captencaptain.N.M.SG Humphreysname ynPRT deudsay.V.INFIN wrthby.PREP naingrandmother.N.F.SG .
  and captain Humphreys would say to granny:
29SAR+" dyna (y)r unig boncyn sy yn y golwg ar y &h ffarm chi .
  dynathat_is.ADV yrthe.DET.DEF unigonly.PREQ boncynhillock.N.M.SG+SM sybe.V.3S.PRES.REL ynin.PREP ythe.DET.DEF golwgview.N.F.SG aron.PREP ythe.DET.DEF ffarmfarm.N.F.SG chiyou.PRON.2P .
  that's the only rising ground to be seen on your farm
38SARtasai ryw sectau yn trio hawlio (y)r capel .
  tasaibe.V.3S.PLUPERF.HYP rywsome.PREQ+SM sectausect.N.F.PL ynPRT triotry.V.INFIN hawlioclaim.V.INFIN yrthe.DET.DEF capelchapel.N.M.SG .
  if any sects tried to claim the chapel
40SARoedd hwnna yn cael ei dynnu o fan (y)na i fynd i rywle yn ymyl (.) i (y)r un mantais .
  oeddbe.V.3S.IMPERF hwnnathat.PRON.DEM.M.SG ynPRT caelget.V.INFIN eihis.ADJ.POSS.M.3S dynnudraw.V.INFIN+SM ohe.PRON.M.3S fanplace.N.MF.SG+SM ynathere.ADV ito.PREP fyndgo.V.INFIN+SM ito.PREP rywlesomewhere.N.M.SG+SM ynin.PREP ymyledge.N.F.SG ito.PREP yrthe.DET.DEF unone.NUM mantaisadvantage.N.F.SG .
  that would be taken from there to go to somewhere next to it, to the same advantage
40SARoedd hwnna yn cael ei dynnu o fan (y)na i fynd i rywle yn ymyl (.) i (y)r un mantais .
  oeddbe.V.3S.IMPERF hwnnathat.PRON.DEM.M.SG ynPRT caelget.V.INFIN eihis.ADJ.POSS.M.3S dynnudraw.V.INFIN+SM ohe.PRON.M.3S fanplace.N.MF.SG+SM ynathere.ADV ito.PREP fyndgo.V.INFIN+SM ito.PREP rywlesomewhere.N.M.SG+SM ynin.PREP ymyledge.N.F.SG ito.PREP yrthe.DET.DEF unone.NUM mantaisadvantage.N.F.SG .
  that would be taken from there to go to somewhere next to it, to the same advantage
44SARac ar_ôl (hy)nny (.) mi oedd mam farw pan ni (y)n fach .
  acand.CONJ ar_ôlafter.PREP hynnythat.PRON.DEM.SP miPRT.AFF oeddbe.V.3S.IMPERF mammother.N.F.SG farwdie.V.INFIN+SM panwhen.CONJ niwe.PRON.1P ynPRT fachsmall.ADJ+SM .
  and after that, Mum was dead when we were little
45SARac oedden ni (y)n byw fan hyn ar y ffarm erbyn hyn .
  acand.CONJ oeddenbe.V.1P.IMPERF niwe.PRON.1P ynPRT bywlive.V.INFIN fanplace.N.MF.SG+SM hynthis.ADJ.DEM.SP aron.PREP ythe.DET.DEF ffarmfarm.N.F.SG erbynby.PREP hynthis.PRON.DEM.SP .
  and we were living here on the farm by this time
46SARmi o(edde)n nhw (y)n reit hir cyn dod [//] gallu dod i (y)r ffermydd .
  miPRT.AFF oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT reitquite.ADV hirlong.ADJ cynbefore.PREP dodcome.V.INFIN gallube_able.V.INFIN dodcome.V.INFIN ito.PREP yrthe.DET.DEF ffermyddfarms.N.F.PL .
  they took a very long time before being able to come to the farms
47SARa (y)r chwiorydd eraill yn [//] ar yr un ffarm a un brawd .
  aand.CONJ yrthe.DET.DEF chwioryddsisters.N.F.PL eraillothers.PRON ynPRT aron.PREP yrthe.DET.DEF unone.NUM ffarmfarm.N.F.SG aand.CONJ unone.NUM brawdbrother.N.M.SG .
  and the other sisters were on the same farm, and one brother
49SARy saer oedden nhw (y)n galw wrtho wrth ei grefft .
  ythe.DET.DEF saercarpenter.N.M.SG oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT galwcall.V.INFIN wrthoto_him.PREP+PRON.M.3S wrthby.PREP eihis.ADJ.POSS.M.3S greffthandicraft.N.F.SG+SM .
  they used to call him the mason, after his craft
50SARa SiwanCS oedd yr un fach ond oedd yn faban .
  aand.CONJ Siwanname oeddbe.V.3S.IMPERF yrthe.DET.DEF unone.NUM fachsmall.ADJ+SM ondbut.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF ynPRT fabanbaby.N.M.SG+SM .
  and Siwan was the little one who was a baby
51SARac erbyn hyn oedd (y)na fodryb i ni (y)n chwaer i nain EdwardsCS (we)di bod yma am dro .
  acand.CONJ erbynby.PREP hynthis.PRON.DEM.SP oeddbe.V.3S.IMPERF ynathere.ADV fodrybaunt.N.F.SG+SM ito.PREP niwe.PRON.1P ynPRT chwaersister.N.F.SG ito.PREP naingrandmother.N.F.SG Edwardsname wediafter.PREP bodbe.V.INFIN ymahere.ADV amfor.PREP droturn.N.M.SG+SM .
  and by this time there was an aunt of ours, a sister of granny Edwards, who'd been here a while
58SARa wedyn dim_ond mam o(edd) yn sefyll .
  aand.CONJ wedynafterwards.ADV dim_ondonly.ADV mammother.N.F.SG oeddbe.V.3S.IMPERF ynPRT sefyllstand.V.INFIN .
  and then only Mum was standing
59SARa wedyn (ddi)m yn hir ar_ôl uh (..) uh (.) sefyll yn weddw (.) mi wnaeth nain EdwardsCS briodi efo ryw ddyn yn dod ar ei dro .
  aand.CONJ wedynafterwards.ADV ddimnot.ADV+SM ynPRT hirlong.ADJ ar_ôlafter.PREP uher.IM uher.IM sefyllstand.V.INFIN ynPRT weddwwidowed.ADJ+SM miPRT.AFF wnaethdo.V.3S.PAST+SM naingrandmother.N.F.SG Edwardsname briodimarry.V.INFIN+SM efowith.PREP rywsome.PREQ+SM ddynman.N.M.SG+SM ynPRT dodcome.V.INFIN aron.PREP eihis.ADJ.POSS.M.3S droturn.N.M.SG+SM .
  and then not long after being widowed, granny Edwards married some man who came along
59SARa wedyn (ddi)m yn hir ar_ôl uh (..) uh (.) sefyll yn weddw (.) mi wnaeth nain EdwardsCS briodi efo ryw ddyn yn dod ar ei dro .
  aand.CONJ wedynafterwards.ADV ddimnot.ADV+SM ynPRT hirlong.ADJ ar_ôlafter.PREP uher.IM uher.IM sefyllstand.V.INFIN ynPRT weddwwidowed.ADJ+SM miPRT.AFF wnaethdo.V.3S.PAST+SM naingrandmother.N.F.SG Edwardsname briodimarry.V.INFIN+SM efowith.PREP rywsome.PREQ+SM ddynman.N.M.SG+SM ynPRT dodcome.V.INFIN aron.PREP eihis.ADJ.POSS.M.3S droturn.N.M.SG+SM .
  and then not long after being widowed, granny Edwards married some man who came along
59SARa wedyn (ddi)m yn hir ar_ôl uh (..) uh (.) sefyll yn weddw (.) mi wnaeth nain EdwardsCS briodi efo ryw ddyn yn dod ar ei dro .
  aand.CONJ wedynafterwards.ADV ddimnot.ADV+SM ynPRT hirlong.ADJ ar_ôlafter.PREP uher.IM uher.IM sefyllstand.V.INFIN ynPRT weddwwidowed.ADJ+SM miPRT.AFF wnaethdo.V.3S.PAST+SM naingrandmother.N.F.SG Edwardsname briodimarry.V.INFIN+SM efowith.PREP rywsome.PREQ+SM ddynman.N.M.SG+SM ynPRT dodcome.V.INFIN aron.PREP eihis.ADJ.POSS.M.3S droturn.N.M.SG+SM .
  and then not long after being widowed, granny Edwards married some man who came along
60SARmae ryw salwch twp yn ein teulu ni .
  maebe.V.3S.PRES rywsome.PREQ+SM salwchillness.N.M.SG twpstupid.ADJ ynPRT einour.ADJ.POSS.1P teulufamily.N.M.SG niwe.PRON.1P .
  there's some stupid disease in our family
64SARac oedd ryw ddynes yn deud wrtha i +//.
  acand.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF rywsome.PREQ+SM ddyneswoman.N.F.SG+SM ynPRT deudsay.V.INFIN wrthato_me.PREP+PRON.1S iI.PRON.1S .
  and some woman told me...
75SARac mae hwnna mae (y)n dramp .
  acand.CONJ maebe.V.3S.PRES hwnnathat.PRON.DEM.M.SG maebe.V.3S.PRES ynPRT dramptramp.N.M.SG+SM .
  and him, he's a tramp
76SARoedd o (y)n dod o (y)r xxx Porth_MadrynCS ar ei draed a neb yn rhoi lle iddo .
  oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT dodcome.V.INFIN oof.PREP yrthe.DET.DEF Porth_Madrynname aron.PREP eihis.ADJ.POSS.M.3S draedfeet.N.MF.SG+SM aand.CONJ nebanyone.PRON ynPRT rhoigive.V.INFIN llewhere.INT iddoto_him.PREP+PRON.M.3S .
  he came from the [...] Puerto Madryn on foot and nobody gave him a place
76SARoedd o (y)n dod o (y)r xxx Porth_MadrynCS ar ei draed a neb yn rhoi lle iddo .
  oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT dodcome.V.INFIN oof.PREP yrthe.DET.DEF Porth_Madrynname aron.PREP eihis.ADJ.POSS.M.3S draedfeet.N.MF.SG+SM aand.CONJ nebanyone.PRON ynPRT rhoigive.V.INFIN llewhere.INT iddoto_him.PREP+PRON.M.3S .
  he came from the [...] Puerto Madryn on foot and nobody gave him a place
86SARoedd o (y)n gallu Saesneg yn iawn .
  oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT gallube_able.V.INFIN SaesnegEnglish.N.F.SG ynPRT iawnOK.ADV .
  he could speak English ok
86SARoedd o (y)n gallu Saesneg yn iawn .
  oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT gallube_able.V.INFIN SaesnegEnglish.N.F.SG ynPRT iawnOK.ADV .
  he could speak English ok
87SARond dw i (ddi)m yn gwybod am be oedd o (y)n siarad .
  ondbut.CONJ dwbe.V.1S.PRES iI.PRON.1S ddimnot.ADV+SM ynPRT gwybodknow.V.INFIN amfor.PREP bewhat.INT oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT siaradtalk.V.INFIN .
  but I don't know what he was talking about
87SARond dw i (ddi)m yn gwybod am be oedd o (y)n siarad .
  ondbut.CONJ dwbe.V.1S.PRES iI.PRON.1S ddimnot.ADV+SM ynPRT gwybodknow.V.INFIN amfor.PREP bewhat.INT oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT siaradtalk.V.INFIN .
  but I don't know what he was talking about
89SARond oedd o (y)n cymysgu (y)chydig o Gymraeg a (y)chydig o (y)r Sbanish a ryw bethau .
  ondbut.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT cymysgumix.V.INFIN ychydiga_little.QUAN oof.PREP GymraegWelsh.N.F.SG+SM aand.CONJ ychydiga_little.QUAN oof.PREP yrthe.DET.DEF SbanishSpanish.N.F.SG aand.CONJ rywsome.PREQ+SM bethauthings.N.M.PL+SM .
  but he would mix a little Welsh and a little Spanish and things
90SARa oedd o (y)n gweithio ar ffarm erbyn hyn .
  aand.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT gweithiowork.V.INFIN aron.PREP ffarmfarm.N.F.SG erbynby.PREP hynthis.PRON.DEM.SP .
  and he was working on a farm by this time
91SARxxx yn y lle oedd o (y)n sefyll .
  ynin.PREP ythe.DET.DEF lleplace.N.M.SG oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT sefyllstand.V.INFIN .
  [...] in the place where he stood
91SARxxx yn y lle oedd o (y)n sefyll .
  ynin.PREP ythe.DET.DEF lleplace.N.M.SG oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT sefyllstand.V.INFIN .
  [...] in the place where he stood
100SARa mae (y)na y ffordd oedd yr hen Gymry yn deall efo (y)r Indiaid .
  aand.CONJ maebe.V.3S.PRES ynathere.ADV ythe.DET.DEF fforddway.N.F.SG oeddbe.V.3S.IMPERF yrthe.DET.DEF henold.ADJ GymryWelsh_people.N.M.PL+SM ynPRT deallunderstand.V.INFIN efowith.PREP yrthe.DET.DEF Indiaidname .
  and there's the way the old Welsh people used to understand the Indians
105SARdw i yn [?] licio hanes yr Indiaid .
  dwbe.V.1S.PRES iI.PRON.1S ynPRT liciolike.V.INFIN hanesstory.N.M.SG yrthe.DET.DEF Indiaidname .
  I do like the story of the Indians
121SARac oedd o (y)n falch iawn .
  acand.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT falchproud.ADJ+SM iawnvery.ADV .
  and he was very pleased
122SARachos mae ei frawd o wrthi (y)n casglu hanes ers blynyddoedd .
  achosbecause.CONJ maebe.V.3S.PRES eihis.ADJ.POSS.M.3S frawdbrother.N.M.SG+SM ohe.PRON.M.3S wrthito_her.PREP+PRON.F.3S ynPRT casglucollect.V.INFIN hanesstory.N.M.SG erssince.PREP blynyddoeddyears.N.F.PL .
  because his brother had been busy gathering history for years
129SARac oedden nhw yn byw ar yr un ffarm .
  acand.CONJ oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT bywlive.V.INFIN aron.PREP yrthe.DET.DEF unone.NUM ffarmfarm.N.F.SG .
  and they lived on the same farm
130SARac yn bobl gymwynasgar .
  acand.CONJ ynPRT boblpeople.N.F.SG+SM gymwynasgarkind.ADJ+SM .
  and were very obliging people
133SARac oedd dada ddim yn gyrru ni i (y)r ysgol .
  acand.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF dadaDaddy.N.M.SG ddimnot.ADV+SM ynPRT gyrrudrive.V.INFIN niwe.PRON.1P ito.PREP yrthe.DET.DEF ysgolschool.N.F.SG .
  and Dad didn't drive us to school
135SARa chaeson ddim un ohonon ni orffen yr ysgol yn iawn .
  aand.CONJ chaesonget.V.1P.PAST+AM ddimnot.ADV+SM unone.NUM ohononfrom_us.PREP+PRON.1P niwe.PRON.1P orffencomplete.V.INFIN+SM yrthe.DET.DEF ysgolschool.N.F.SG ynPRT iawnOK.ADV .
  and not one of us got to finish school properly
140SARa dysgu Lladin a Groeg yn y tŷ beirdd .
  aand.CONJ dysguteach.V.INFIN LladinLatin.N.F.SG aand.CONJ GroegGreek.N.F.SG ynin.PREP ythe.DET.DEF tŷhouse.N.M.SG beirddpoets.N.M.PL .
  and learnt Latin and Greek in the poets' house
144SARachos dyn xxx yn byw ar_wahân oedd o .
  achosbecause.CONJ dynman.N.M.SG ynPRT bywlive.V.INFIN ar_wahânseparate.ADV oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S .
  because he was a man [...] living separately
147SAR(d)im_ond mai newydd xxx yn ddiweddar mewn llythyr o DylanCS ges i wybod mai (.) un o dras yr Indiaid oedd hi .
  dim_ondonly.ADV maithat_it_is.CONJ.FOCUS newyddnew.ADJ ynPRT ddiweddarrecent.ADJ+SM mewnin.PREP llythyrletter.N.M.SG ofrom.PREP Dylanname gesget.V.1S.PAST+SM iI.PRON.1S wybodknow.V.INFIN+SM maithat_it_is.CONJ.FOCUS unone.NUM oof.PREP draskin.N.F.SG+SM yrthe.DET.DEF Indiaidname oeddbe.V.3S.IMPERF hishe.PRON.F.3S .
  only that just [...] recently in a letter from Dylan did I find out that she was from the race of the Indians
149SARxxx oedd o (ddi)m (y)n briod chwaith .
  oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ddimnot.ADV+SM ynPRT briodproper.ADJ+SM chwaithneither.ADV .
  [...] he wasn't married either
156SARdw i (ddi)m yn meddwl am (r)heina .
  dwbe.V.1S.PRES iI.PRON.1S ddimnot.ADV+SM ynPRT meddwlthink.V.INFIN amfor.PREP rheinathose.PRON .
  I don't think about them
157SARbuon ni (y)n lwcus mai (y)r TehuelchesCS ddoth lawr .
  buonbe.V.3P.PAST niwe.PRON.1P ynPRT lwcuslucky.ADJ maithat_it_is.CONJ.FOCUS yrthe.DET.DEF Tehuelchesname ddothcome.V.3S.PAST+SM lawrdown.ADV .
  we were lucky that it was the Tehuelches who came down
162SARpwy oedd yn ffrind i (y)r daith ?
  pwywho.PRON oeddbe.V.3S.IMPERF ynPRT ffrindfriend.N.M.SG ito.PREP yrthe.DET.DEF daithjourney.N.F.SG+SM ?
  who was a friend of the journey
179SAR+" maen nhw (y)n ffrindiau efo ni .
  maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT ffrindiaufriends.N.M.PL efowith.PREP niwe.PRON.1P .
  they're friends with us
182SARachos oedd yr Indiaid wedyn (.) dan ni (ddi)m yn gwybod ffordd oedden nhw (y)n deall .
  achosbecause.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF yrthe.DET.DEF Indiaidname wedynafterwards.ADV danbe.V.1P.PRES niwe.PRON.1P ddimnot.ADV+SM ynPRT gwybodknow.V.INFIN fforddway.N.F.SG oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT deallunderstand.V.INFIN .
  because the Indians afterwards, we don't know how they understood
182SARachos oedd yr Indiaid wedyn (.) dan ni (ddi)m yn gwybod ffordd oedden nhw (y)n deall .
  achosbecause.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF yrthe.DET.DEF Indiaidname wedynafterwards.ADV danbe.V.1P.PRES niwe.PRON.1P ddimnot.ADV+SM ynPRT gwybodknow.V.INFIN fforddway.N.F.SG oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT deallunderstand.V.INFIN .
  because the Indians afterwards, we don't know how they understood
185SARffordd oedden nhw (y)n deall ei_gilydd .
  fforddway.N.F.SG oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT deallunderstand.V.INFIN ei_gilyddeach_other.PRON.3SP .
  the way they understood each other
195SAR(dy)na pam oedd y Cymry yn dod i fan (h)yn .
  dynathat_is.ADV pamwhy?.ADV oeddbe.V.3S.IMPERF ythe.DET.DEF CymryWelsh_people.N.M.PL ynPRT dodcome.V.INFIN ito.PREP fanplace.N.MF.SG+SM hynthis.ADJ.DEM.SP .
  that's why the Welsh came here
198SARo(eddw)n i (y)n darllen yn llyfr Huws_MaelochCS .
  oeddwnbe.V.1S.IMPERF iI.PRON.1S ynPRT darllenread.V.INFIN ynPRT llyfrbook.N.M.SG Huws_Maelochname .
  I was reading in Huws Maeloch's book
198SARo(eddw)n i (y)n darllen yn llyfr Huws_MaelochCS .
  oeddwnbe.V.1S.IMPERF iI.PRON.1S ynPRT darllenread.V.INFIN ynPRT llyfrbook.N.M.SG Huws_Maelochname .
  I was reading in Huws Maeloch's book
199SARyn y flwyddyn mil naw cant a dau (.) mi aeth ran fwyaf ffwrdd .
  ynin.PREP ythe.DET.DEF flwyddynyear.N.F.SG+SM milthousand.N.F.SG nawnine.NUM canthundred.N.M.SG aand.CONJ dautwo.NUM.M miPRT.AFF aethgo.V.3S.PAST ranpart.N.F.SG+SM fwyafbiggest.ADJ+SM ffwrddway.N.M.SG .
  in the year 1902 most of them went away
203SARdim_ond rheina yn griw bach fan (y)na .
  dim_ondonly.ADV rheinathose.PRON ynPRT griwcrew.N.M.SG+SM bachsmall.ADJ fanplace.N.MF.SG+SM ynathere.ADV .
  only those in a small group there
206SARheb neb wrth gefn (.) heblaw (..) sawl sy (y)n arwain xxx .
  hebwithout.PREP nebanyone.PRON wrthby.PREP gefnback.N.M.SG+SM heblawwithout.PREP sawlseveral.ADJ sybe.V.3S.PRES.REL ynPRT arwainlead.V.INFIN .
  with no one in reserve, except for those who lead the ...
207SARac uh (..) oedden nhw (y)n dal ymlaen .
  acand.CONJ uher.IM oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT dalcontinue.V.INFIN ymlaenforward.ADV .
  and er, they were carrying on
208SARoedden nhw (y)n dod fel teithwyr o(edde)n nhw .
  oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT dodcome.V.INFIN fellike.CONJ teithwyrtravellers.N.M.PL oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P .
  they were coming as travellers
209SARoedden nhw yna yn codi tai i wneud <tai ac> [?] +...
  oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynathere.ADV ynPRT codilift.V.INFIN taihouses.N.M.PL ito.PREP wneudmake.V.INFIN+SM taihouses.N.M.PL acand.CONJ .
  they were erecting houses to make houses and...
211SARbe maen nhw (y)n galw yn Gymraeg .
  bewhat.INT maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT galwcall.V.INFIN ynin.PREP GymraegWelsh.N.F.SG+SM .
  what they call in Welsh
211SARbe maen nhw (y)n galw yn Gymraeg .
  bewhat.INT maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT galwcall.V.INFIN ynin.PREP GymraegWelsh.N.F.SG+SM .
  what they call in Welsh
212SARtoldosS oedden ni (y)n deud yn Sbanish .
  toldosawning.N.M.PL oeddenbe.V.1P.IMPERF niwe.PRON.1P ynPRT deudsay.V.INFIN ynin.PREP SbanishSpanish.N.F.SG .
  we said toldos in Spanish
212SARtoldosS oedden ni (y)n deud yn Sbanish .
  toldosawning.N.M.PL oeddenbe.V.1P.IMPERF niwe.PRON.1P ynPRT deudsay.V.INFIN ynin.PREP SbanishSpanish.N.F.SG .
  we said toldos in Spanish
218SARac oedden nhw (y)n canlyn ar_ôl lle oedd yr anifeiliaid yn mynd .
  acand.CONJ oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT canlynfollow.V.INFIN ar_ôlafter.PREP llewhere.INT oeddbe.V.3S.IMPERF yrthe.DET.DEF anifeiliaidanimals.N.M.PL ynPRT myndgo.V.INFIN .
  and they were following after where the animals went
218SARac oedden nhw (y)n canlyn ar_ôl lle oedd yr anifeiliaid yn mynd .
  acand.CONJ oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT canlynfollow.V.INFIN ar_ôlafter.PREP llewhere.INT oeddbe.V.3S.IMPERF yrthe.DET.DEF anifeiliaidanimals.N.M.PL ynPRT myndgo.V.INFIN .
  and they were following after where the animals went
219SARachos oedden nhw yn gwybod yr hanes yn_ôl xxx bob amser .
  achosbecause.CONJ oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT gwybodknow.V.INFIN yrthe.DET.DEF hanesstory.N.M.SG yn_ôlback.ADV bobeach.PREQ+SM amsertime.N.M.SG .
  because they knew the history back [...] always
221SARac oedden nhw (y)n um dod i edrych am y Cymry .
  acand.CONJ oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT umum.IM dodcome.V.INFIN ito.PREP edrychlook.V.INFIN amfor.PREP ythe.DET.DEF CymryWelsh_people.N.M.PL .
  and they came to look for the Welsh
222SARac oedden nhw (y)n hela (.) dim_ond be oedd raid wneud .
  acand.CONJ oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT helahunt.V.INFIN dim_ondonly.ADV bewhat.INT oeddbe.V.3S.IMPERF raidnecessity.N.M.SG+SM wneudmake.V.INFIN+SM .
  and they used to hunt only what was needed
224SARa wedyn pam oedden nhw jyst â gorffen (.) o(edde)n nhw (y)n mynd (y)n_ôl i hela &we &h eto .
  aand.CONJ wedynafterwards.ADV pamwhy?.ADV oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P jystjust.ADV âwith.PREP gorffencomplete.V.INFIN oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT myndgo.V.INFIN yn_ôlback.ADV ito.PREP helahunt.V.INFIN etoagain.ADV .
  and then when they were about to finish, they went back to hunting again
226SARa dw i (y)n meddwl mai (y)n_ôl y lleuad a (y)r sêr maen nhw (y)n wneud .
  aand.CONJ dwbe.V.1S.PRES iI.PRON.1S ynPRT meddwlthink.V.INFIN maithat_it_is.CONJ.FOCUS yn_ôlback.ADV ythe.DET.DEF lleuadmoon.N.F.SG aand.CONJ yrthe.DET.DEF sêrstars.N.F.PL maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT wneudmake.V.INFIN+SM .
  and I think it's by the moon and the stars that they do it
226SARa dw i (y)n meddwl mai (y)n_ôl y lleuad a (y)r sêr maen nhw (y)n wneud .
  aand.CONJ dwbe.V.1S.PRES iI.PRON.1S ynPRT meddwlthink.V.INFIN maithat_it_is.CONJ.FOCUS yn_ôlback.ADV ythe.DET.DEF lleuadmoon.N.F.SG aand.CONJ yrthe.DET.DEF sêrstars.N.F.PL maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT wneudmake.V.INFIN+SM .
  and I think it's by the moon and the stars that they do it
227SARachos oedd y Cymry yn darllen lot o hanes ynde .
  achosbecause.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF ythe.DET.DEF CymryWelsh_people.N.M.PL ynPRT darllenread.V.INFIN lotlot.QUAN oof.PREP hanesstory.N.M.SG yndeisn't_it.IM .
  because the Welsh used to read a lot of history, eh
228SARac oedd dada hefyd yn darllen .
  acand.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF dadaDaddy.N.M.SG hefydalso.ADV ynPRT darllenread.V.INFIN .
  and Dad also used to read
232SARyn sylwi lot ar y lleuad a (y)r sêr .
  ynPRT sylwinotice.V.INFIN lotlot.QUAN aron.PREP ythe.DET.DEF lleuadmoon.N.F.SG aand.CONJ yrthe.DET.DEF sêrstars.N.F.PL .
  remarking a lot on the moon and stars
237SARachos [?] mae (y)r lleuad dach chi (y)n gwybod sut i hela (.) a pryd .
  achosbecause.CONJ maebe.V.3S.PRES yrthe.DET.DEF lleuadmoon.N.F.SG dachbe.V.2P.PRES chiyou.PRON.2P ynPRT gwybodknow.V.INFIN suthow.INT ito.PREP helahunt.V.INFIN aand.CONJ prydwhen.INT .
  because it's the moon that you know how to hunt and when
239SARa pryd mae xxx ffermydd yn dyfrio popeth nawr .
  aand.CONJ prydwhen.INT maebe.V.3S.PRES ffermyddfarms.N.F.PL ynPRT dyfriowater.V.INFIN popetheverything.N.M.SG nawrnow.ADV .
  and when [...] farms watering everything now
240SAR<pryd mae> [//] pan mae (y)r peiriannau newydd (y)ma (y)n dod nawr i hau india_corn a sorgoS ynde .
  prydwhen.INT maebe.V.3S.PRES panwhen.CONJ maebe.V.3S.PRES yrthe.DET.DEF peiriannaumachines.N.M.PL newyddnew.ADJ ymahere.ADV ynPRT dodcome.V.INFIN nawrnow.ADV ito.PREP hausow.V.INFIN india_cornmaize.N.M.SG aand.CONJ sorgosorghum.N.M.SG yndeisn't_it.IM .
  when these new machines come now to harvest maize and sorghum, right
244SARac mae &ha lot o hanes yn y llyfr bach Nel_Fach_Y_BwcsCS .
  acand.CONJ maebe.V.3S.PRES lotlot.QUAN oof.PREP hanesstory.N.M.SG ynin.PREP ythe.DET.DEF llyfrbook.N.M.SG bachsmall.ADJ Nel_Fach_Y_Bwcsname .
  and there's a lot of history in the little book Nel Fach y Bwcs
245SARond (dy)dy o ddim yn gywir .
  ondbut.CONJ dydybe.V.3S.PRES.NEG ohe.PRON.M.3S ddimnot.ADV+SM ynPRT gywircorrect.ADJ+SM .
  but it's not right
247SARachos oedd y bobl yn gwybod pryd oedd yr afon allan .
  achosbecause.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF ythe.DET.DEF boblpeople.N.F.SG+SM ynPRT gwybodknow.V.INFIN prydwhen.INT oeddbe.V.3S.IMPERF yrthe.DET.DEF afonriver.N.F.SG allanout.ADV .
  because people knew when the river was out
248SARachos oedd pawb yn mynd i xxx (y)r afon .
  achosbecause.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF pawbeveryone.PRON ynPRT myndgo.V.INFIN ito.PREP yrthe.DET.DEF afonriver.N.F.SG .
  because everyone used to go to [...] the river
255SARdoes neb yn gwybod o (y)r uh (.) etifeddwyr lle [//] be ddoth o (y)r hanes na (ddi)m_byd .
  doesbe.V.3S.PRES.INDEF.NEG nebanyone.PRON ynPRT gwybodknow.V.INFIN oof.PREP yrthe.DET.DEF uher.IM etifeddwyrheir.N.M.PL llewhere.INT bewhat.INT ddothcome.V.3S.PAST+SM oof.PREP yrthe.DET.DEF hanesstory.N.M.SG nano.ADV.[or].(n)or.CONJ.[or].than.CONJ.[or].who_not.PRON.REL.NEG.[or].PRT.NEG ddim_bydnothing.ADV+SM .
  nobody knows about the beneficiaries, what came of the story or anything
258SARoedd o (y)n wneud penillion a ro(edde)n nhw (y)n drafod ambell waith .
  oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT wneudmake.V.INFIN+SM penillionverses.N.M.PL aand.CONJ roeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT drafoddiscuss.V.INFIN+SM ambelloccasional.PREQ waithtime.N.F.SG+SM .
  he wrote poems and they would occasionally recite them
258SARoedd o (y)n wneud penillion a ro(edde)n nhw (y)n drafod ambell waith .
  oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT wneudmake.V.INFIN+SM penillionverses.N.M.PL aand.CONJ roeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT drafoddiscuss.V.INFIN+SM ambelloccasional.PREQ waithtime.N.F.SG+SM .
  he wrote poems and they would occasionally recite them
260SARac oedd pobl yn dwyn dŵr amser hynny ar ei_gilydd .
  acand.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF poblpeople.N.F.SG ynPRT dwyntake.V.INFIN dŵrwater.N.M.SG amsertime.N.M.SG hynnythat.ADJ.DEM.SP aron.PREP ei_gilyddeach_other.PRON.3SP .
  and people used to steal water from each other back then
261SARfel maen nhw (we)di wneud yn dyffryn hyn ar hyd y blynyddau .
  fellike.CONJ maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P wediafter.PREP wneudmake.V.INFIN+SM ynPRT dyffrynvalley.N.M.SG hynthis.ADJ.DEM.SP aron.PREP hydlength.N.M.SG ythe.DET.DEF blynyddauyears.N.F.PL .
  as they have done in this valley over the years
263SARmae <ryw rai> [/] ryw rai yn cael bob peth .
  maebe.V.3S.PRES rywsome.PREQ+SM raisome.PRON+SM rywsome.PREQ+SM raisome.PRON+SM ynPRT caelget.V.INFIN bobeach.PREQ+SM peththing.N.M.SG .
  some people get everything
264SARa felly mae (y)n dal ar hyd yr oes .
  aand.CONJ fellyso.ADV maebe.V.3S.PRES ynPRT dalcontinue.V.INFIN aron.PREP hydlength.N.M.SG yrthat.PRON.REL oesbe.V.3S.PRES.INDEF .
  and so it continues down the ages
266SARac uh ti (y)n cofio Morris_ap_GwilymCS .
  acand.CONJ uher.IM tiyou.PRON.2S ynPRT cofioremember.V.INFIN Morris_ap_Gwilymname .
  and er, you remember Morris ap Gwilym
269SARoedden nhw yn byw yn xxx ymyl DolafonCS .
  oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT bywlive.V.INFIN ynin.PREP ymyledge.N.F.SG Dolafonname .
  they lived in [...] next to Dolavon
269SARoedden nhw yn byw yn xxx ymyl DolafonCS .
  oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT bywlive.V.INFIN ynin.PREP ymyledge.N.F.SG Dolafonname .
  they lived in [...] next to Dolavon
270SARyn cofio am y pennill yn emyn xxx .
  ynPRT cofioremember.V.INFIN amfor.PREP ythe.DET.DEF pennillverse.N.M.SG ynPRT emynhymn.N.M.SG .
  remembering the verse of a hymn [...]
270SARyn cofio am y pennill yn emyn xxx .
  ynPRT cofioremember.V.INFIN amfor.PREP ythe.DET.DEF pennillverse.N.M.SG ynPRT emynhymn.N.M.SG .
  remembering the verse of a hymn [...]
271SARac oedd o (y)n deud ar ddiwedd y pennill .
  acand.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT deudsay.V.INFIN aron.PREP ddiweddend.N.M.SG+SM ythe.DET.DEF pennillverse.N.M.SG .
  and it said at the end of the verse
273SARpwy fasai (y)n meddwl bod o (y)n dwyn dŵr ?
  pwywho.PRON fasaibe.V.3S.PLUPERF+SM ynPRT meddwlthink.V.INFIN bodbe.V.INFIN ohe.PRON.M.3S ynPRT dwyntake.V.INFIN dŵrwater.N.M.SG ?
  who would think that he would steal water?
273SARpwy fasai (y)n meddwl bod o (y)n dwyn dŵr ?
  pwywho.PRON fasaibe.V.3S.PLUPERF+SM ynPRT meddwlthink.V.INFIN bodbe.V.INFIN ohe.PRON.M.3S ynPRT dwyntake.V.INFIN dŵrwater.N.M.SG ?
  who would think that he would steal water?
275SARa felly mae (y)n bwysig .
  aand.CONJ fellyso.ADV maebe.V.3S.PRES ynPRT bwysigimportant.ADJ+SM .
  and so it's important
276SARdw i (we)di bod yn meddwl lawer gwaith am be aeth y capeli Cymraeg lawr ?
  dwbe.V.1S.PRES iI.PRON.1S wediafter.PREP bodbe.V.INFIN ynPRT meddwlthink.V.INFIN lawermany.QUAN+SM gwaithtime.N.F.SG amfor.PREP bewhat.INT aethgo.V.3S.PAST ythe.DET.DEF capelichapels.N.M.PL CymraegWelsh.N.F.SG lawrdown.ADV ?
  I've been thinking many times, why did the Welsh chapels decline?
278SARdw i (y)n deud bod lot o ragrith (we)di bod .
  dwbe.V.1S.PRES iI.PRON.1S ynPRT deudsay.V.INFIN bodbe.V.INFIN lotlot.QUAN oof.PREP ragrithhypocrisy.N.M.SG+SM wediafter.PREP bodbe.V.INFIN .
  I say there's been a lot of hypocrisy
279SARachos (dy)dy pawb ddim yn mynd i (y)r capel o xxx o ddifri .
  achosbecause.CONJ dydybe.V.3S.PRES.NEG pawbeveryone.PRON ddimnot.ADV+SM ynPRT myndgo.V.INFIN ito.PREP yrthe.DET.DEF capelchapel.N.M.SG oof.PREP ohe.PRON.M.3S ddifriserious.ADJ+SM .
  because not everyone goes to chapel [...] seriously
281SARmaen nhw (y)n mynd xxx .
  maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT myndgo.V.INFIN .
  they go [...]
282SARa rŵan [?] mewn llawer le dw i (we)di clywed aml un yn deud .
  aand.CONJ rŵannow.ADV mewnin.PREP llawermany.QUAN lewhere.INT+SM dwbe.V.1S.PRES iI.PRON.1S wediafter.PREP clywedhear.V.INFIN amlfrequent.ADJ unone.NUM ynPRT deudsay.V.INFIN .
  and now in many places I've heard several people saying so
283SAR(e)fallai bod fi (y)n bach yn gul .
  efallaiperhaps.CONJ bodbe.V.INFIN fiI.PRON.1S+SM ynPRT bachsmall.ADJ ynPRT gulnarrow.ADJ+SM .
  maybe I'm a little bit narrow[-minded]
283SAR(e)fallai bod fi (y)n bach yn gul .
  efallaiperhaps.CONJ bodbe.V.INFIN fiI.PRON.1S+SM ynPRT bachsmall.ADJ ynPRT gulnarrow.ADJ+SM .
  maybe I'm a little bit narrow[-minded]
285SARachos oedd nain EdwardsCS yn deud .
  achosbecause.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF naingrandmother.N.F.SG Edwardsname ynPRT deudsay.V.INFIN .
  because granny Edwards said so
287SAR+< er iddi hi roi tir oedd hi (y)n rhoi tir efo dim un amcan xxx amddiffyn ei hunan .
  erer.IM iddito_her.PREP+PRON.F.3S hishe.PRON.F.3S roigive.V.INFIN+SM tirland.N.M.SG oeddbe.V.3S.IMPERF hishe.PRON.F.3S ynPRT rhoigive.V.INFIN tirland.N.M.SG efowith.PREP dimnot.ADV unone.NUM amcanobjective.N.M.SG amddiffyndefend.V.INFIN eihis.ADJ.POSS.M.3S hunanself.PRON.SG .
  although she gave land, she was giving land with not a single intention [...] defending herself
289SARwnaeth neb ei helpu ddi yn y tlodi oedd hi (y)n byw .
  wnaethdo.V.3S.PAST+SM nebanyone.PRON eiher.ADJ.POSS.F.3S helpuhelp.V.INFIN ddishe.PRON.F.3S ynPRT ythe.DET.DEF tlodipoverty.N.M.SG oeddbe.V.3S.IMPERF hishe.PRON.F.3S ynPRT bywlive.V.INFIN .
  nobody helped her in the poverty she lived out
289SARwnaeth neb ei helpu ddi yn y tlodi oedd hi (y)n byw .
  wnaethdo.V.3S.PAST+SM nebanyone.PRON eiher.ADJ.POSS.F.3S helpuhelp.V.INFIN ddishe.PRON.F.3S ynPRT ythe.DET.DEF tlodipoverty.N.M.SG oeddbe.V.3S.IMPERF hishe.PRON.F.3S ynPRT bywlive.V.INFIN .
  nobody helped her in the poverty she lived out
292SARoedd hi (y)n cau (y)r plant yn y tŷ .
  oeddbe.V.3S.IMPERF hishe.PRON.F.3S ynPRT cauclose.V.INFIN yrthe.DET.DEF plantchild.N.M.PL ynin.PREP ythe.DET.DEF tŷhouse.N.M.SG .
  she used to shut the children in the house
292SARoedd hi (y)n cau (y)r plant yn y tŷ .
  oeddbe.V.3S.IMPERF hishe.PRON.F.3S ynPRT cauclose.V.INFIN yrthe.DET.DEF plantchild.N.M.PL ynin.PREP ythe.DET.DEF tŷhouse.N.M.SG .
  she used to shut the children in the house
295SAR<yn y tŷ tasai> [?] hi (y)n mynd allan i hel y goesgoch a ryw borfa eraill i ferwi neu fwyta hwy hi a (y)r plant .
  ynin.PREP ythe.DET.DEF tŷhouse.N.M.SG tasaibe.V.3S.PLUPERF.HYP hishe.PRON.F.3S ynPRT myndgo.V.INFIN allanout.ADV ito.PREP helcollect.V.INFIN ythe.DET.DEF goesgochredshank.N.M.SG+SM aand.CONJ rywsome.PREQ+SM borfapasture.N.F.SG+SM eraillothers.PRON ito.PREP ferwiboil.V.INFIN+SM neuor.CONJ fwytaeat.V.INFIN+SM hwythey.PRON.3P hishe.PRON.F.3S aand.CONJ yrthe.DET.DEF plantchild.N.M.PL .
  in the house if she went out to collect the herb robert and some other grasses to boil or eat them, her and her children
295SAR<yn y tŷ tasai> [?] hi (y)n mynd allan i hel y goesgoch a ryw borfa eraill i ferwi neu fwyta hwy hi a (y)r plant .
  ynin.PREP ythe.DET.DEF tŷhouse.N.M.SG tasaibe.V.3S.PLUPERF.HYP hishe.PRON.F.3S ynPRT myndgo.V.INFIN allanout.ADV ito.PREP helcollect.V.INFIN ythe.DET.DEF goesgochredshank.N.M.SG+SM aand.CONJ rywsome.PREQ+SM borfapasture.N.F.SG+SM eraillothers.PRON ito.PREP ferwiboil.V.INFIN+SM neuor.CONJ fwytaeat.V.INFIN+SM hwythey.PRON.3P hishe.PRON.F.3S aand.CONJ yrthe.DET.DEF plantchild.N.M.PL .
  in the house if she went out to collect the herb robert and some other grasses to boil or eat them, her and her children
299SARy llall yn wanach na mam roedd y meddyg yn deud .
  ythe.DET.DEF llallother.PRON ynPRT wanachweak.ADJ.COMP na(n)or.CONJ mammother.N.F.SG roeddbe.V.3S.IMPERF ythe.DET.DEF meddygdoctor.N.M.SG ynPRT deudsay.V.INFIN .
  the other one weaker than mother, the doctor said
299SARy llall yn wanach na mam roedd y meddyg yn deud .
  ythe.DET.DEF llallother.PRON ynPRT wanachweak.ADJ.COMP na(n)or.CONJ mammother.N.F.SG roeddbe.V.3S.IMPERF ythe.DET.DEF meddygdoctor.N.M.SG ynPRT deudsay.V.INFIN .
  the other one weaker than mother, the doctor said
301SARa (y)r bechgyn yn iengach .
  aand.CONJ yrthe.DET.DEF bechgynboys.N.M.PL ynPRT iengachyoung.ADJ.COMP .
  and the boys were younger
305SARyn llyfr Nel_Fach_Y_BwcsCS maen nhw (y)n sôn bod nhw yn mynd allan i (y)r bryniau wedyn .
  ynPRT llyfrbook.N.M.SG Nel_Fach_Y_Bwcsname maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT sônmention.V.INFIN bodbe.V.INFIN nhwthey.PRON.3P ynPRT myndgo.V.INFIN allanout.ADV ito.PREP yrthe.DET.DEF bryniauhill.N.M.PL wedynafterwards.ADV .
  In the book, Nel Fach Y Bwcs, they say that they went out to the hills after that
305SARyn llyfr Nel_Fach_Y_BwcsCS maen nhw (y)n sôn bod nhw yn mynd allan i (y)r bryniau wedyn .
  ynPRT llyfrbook.N.M.SG Nel_Fach_Y_Bwcsname maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT sônmention.V.INFIN bodbe.V.INFIN nhwthey.PRON.3P ynPRT myndgo.V.INFIN allanout.ADV ito.PREP yrthe.DET.DEF bryniauhill.N.M.PL wedynafterwards.ADV .
  In the book, Nel Fach Y Bwcs, they say that they went out to the hills after that
305SARyn llyfr Nel_Fach_Y_BwcsCS maen nhw (y)n sôn bod nhw yn mynd allan i (y)r bryniau wedyn .
  ynPRT llyfrbook.N.M.SG Nel_Fach_Y_Bwcsname maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT sônmention.V.INFIN bodbe.V.INFIN nhwthey.PRON.3P ynPRT myndgo.V.INFIN allanout.ADV ito.PREP yrthe.DET.DEF bryniauhill.N.M.PL wedynafterwards.ADV .
  In the book, Nel Fach Y Bwcs, they say that they went out to the hills after that
309SARwneith ceffylau ddim gallu cerdded yn y mwd efo cario xxx a tynnu wrth y wagan .
  wneithdo.V.3S.FUT+SM ceffylauhorses.N.M.PL ddimnot.ADV+SM gallube_able.V.INFIN cerddedwalk.V.INFIN ynin.PREP ythe.DET.DEF mwdmud.N.M.SG efowith.PREP cariocarry.V.INFIN aand.CONJ tynnudraw.V.INFIN wrthby.PREP ythat.PRON.REL waganwagon.N.F.SG .
  horses won't be able to walk in mud while carrying [...] and pulling the wagon
318SARmae (y)r xxx yn ymyl ein ffarm ni .
  maebe.V.3S.PRES yrthe.DET.DEF ynin.PREP ymyledge.N.F.SG einour.ADJ.POSS.1P ffarmfarm.N.F.SG niwe.PRON.1P .
  the [...] is next to our farm
321SARo(edde)n nhw allan yn y bryniau o (y)r ddwy ochrau y dyffryn .
  oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P allanout.ADV ynin.PREP ythe.DET.DEF bryniauhill.N.M.PL oof.PREP yrthe.DET.DEF ddwytwo.NUM.F+SM ochrausides.N.F.PL ythe.DET.DEF dyffrynvalley.N.M.SG .
  they were out on the hills of both sides of the valley
323SARachos yn RawsonCS buon nhw am hir iawn .
  achosbecause.CONJ ynin.PREP Rawsonname buonbe.V.3P.PAST nhwthey.PRON.3P amfor.PREP hirlong.ADJ iawnvery.ADV .
  because they were in Rawson for a long time
326SARac uh (.) oedd pawb yn cychwyn allan .
  acand.CONJ uher.IM oeddbe.V.3S.IMPERF pawbeveryone.PRON ynPRT cychwynstart.V.INFIN allanout.ADV .
  and everyone was starting out
327SARwedyn mae ryw stori yn rywle (.) bod nhw (y)n mynd rywle yn hwyr yn prynhawn am (.) be (y)dy enw (.) a bod (y)na plentyn bach (we)di cwympo o (y)r wagan .
  wedynafterwards.ADV maebe.V.3S.PRES rywsome.PREQ+SM storistory.N.F.SG ynin.PREP rywlesomewhere.N.M.SG+SM bodbe.V.INFIN nhwthey.PRON.3P ynPRT myndgo.V.INFIN rywlesomewhere.N.M.SG+SM ynPRT hwyrlate.ADJ ynPRT prynhawnafternoon.N.M.SG amfor.PREP bewhat.INT ydybe.V.3S.PRES enwname.N.M.SG aand.CONJ bodbe.V.INFIN ynathere.ADV plentynchild.N.M.SG bachsmall.ADJ wediafter.PREP cwympofall.V.INFIN ohe.PRON.M.3S yrthat.PRON.REL waganwagon.N.F.SG .
  then there's some story somewhere that they went somewhere late in the afternoon for what-do-you-call-it, and that a little child had fallen from the wagon
327SARwedyn mae ryw stori yn rywle (.) bod nhw (y)n mynd rywle yn hwyr yn prynhawn am (.) be (y)dy enw (.) a bod (y)na plentyn bach (we)di cwympo o (y)r wagan .
  wedynafterwards.ADV maebe.V.3S.PRES rywsome.PREQ+SM storistory.N.F.SG ynin.PREP rywlesomewhere.N.M.SG+SM bodbe.V.INFIN nhwthey.PRON.3P ynPRT myndgo.V.INFIN rywlesomewhere.N.M.SG+SM ynPRT hwyrlate.ADJ ynPRT prynhawnafternoon.N.M.SG amfor.PREP bewhat.INT ydybe.V.3S.PRES enwname.N.M.SG aand.CONJ bodbe.V.INFIN ynathere.ADV plentynchild.N.M.SG bachsmall.ADJ wediafter.PREP cwympofall.V.INFIN ohe.PRON.M.3S yrthat.PRON.REL waganwagon.N.F.SG .
  then there's some story somewhere that they went somewhere late in the afternoon for what-do-you-call-it, and that a little child had fallen from the wagon
327SARwedyn mae ryw stori yn rywle (.) bod nhw (y)n mynd rywle yn hwyr yn prynhawn am (.) be (y)dy enw (.) a bod (y)na plentyn bach (we)di cwympo o (y)r wagan .
  wedynafterwards.ADV maebe.V.3S.PRES rywsome.PREQ+SM storistory.N.F.SG ynin.PREP rywlesomewhere.N.M.SG+SM bodbe.V.INFIN nhwthey.PRON.3P ynPRT myndgo.V.INFIN rywlesomewhere.N.M.SG+SM ynPRT hwyrlate.ADJ ynPRT prynhawnafternoon.N.M.SG amfor.PREP bewhat.INT ydybe.V.3S.PRES enwname.N.M.SG aand.CONJ bodbe.V.INFIN ynathere.ADV plentynchild.N.M.SG bachsmall.ADJ wediafter.PREP cwympofall.V.INFIN ohe.PRON.M.3S yrthat.PRON.REL waganwagon.N.F.SG .
  then there's some story somewhere that they went somewhere late in the afternoon for what-do-you-call-it, and that a little child had fallen from the wagon
327SARwedyn mae ryw stori yn rywle (.) bod nhw (y)n mynd rywle yn hwyr yn prynhawn am (.) be (y)dy enw (.) a bod (y)na plentyn bach (we)di cwympo o (y)r wagan .
  wedynafterwards.ADV maebe.V.3S.PRES rywsome.PREQ+SM storistory.N.F.SG ynin.PREP rywlesomewhere.N.M.SG+SM bodbe.V.INFIN nhwthey.PRON.3P ynPRT myndgo.V.INFIN rywlesomewhere.N.M.SG+SM ynPRT hwyrlate.ADJ ynPRT prynhawnafternoon.N.M.SG amfor.PREP bewhat.INT ydybe.V.3S.PRES enwname.N.M.SG aand.CONJ bodbe.V.INFIN ynathere.ADV plentynchild.N.M.SG bachsmall.ADJ wediafter.PREP cwympofall.V.INFIN ohe.PRON.M.3S yrthat.PRON.REL waganwagon.N.F.SG .
  then there's some story somewhere that they went somewhere late in the afternoon for what-do-you-call-it, and that a little child had fallen from the wagon
332SARoedd neb yn wneud gwympo plentyn o wagan .
  oeddbe.V.3S.IMPERF nebanyone.PRON ynPRT wneudmake.V.INFIN+SM gwympofall.V.INFIN+SM plentynchild.N.M.SG oof.PREP waganwagon.N.F.SG .
  nobody made a child fall from a wagon
337SAR+< a bore wedyn bod ei thad hi bod yn y lle (y)na holi <amdanyn nhw> [?] .
  aand.CONJ boremorning.N.M.SG wedynafterwards.ADV bodbe.V.INFIN eiher.ADJ.POSS.F.3S thadfather.N.M.SG+AM hishe.PRON.F.3S bodbe.V.INFIN ynin.PREP ythe.DET.DEF lleplace.N.M.SG ynathere.ADV holiask.V.INFIN amdanynfor_them.PREP+PRON.3P nhwthey.PRON.3P .
  and the next morning that her father was in that place asking after them
342SARmae (y)na glwyddau yn gael ei deud (y)na .
  maebe.V.3S.PRES ynathere.ADV glwyddaulies.N.M.PL+SM ynPRT gaelget.V.INFIN+SM eihis.ADJ.POSS.M.3S deudsay.V.INFIN ynathere.ADV .
  there are lies told there
344SAR+< maen nhw (y)n wneud e fel rhyw stori nofel a +//.
  maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT wneudmake.V.INFIN+SM ehe.PRON.M.3S fellike.CONJ rhywsome.PREQ storistory.N.F.SG nofelnovel.N.F.SG aand.CONJ .
  they do it like the storyline of some novel and...
350SARmaen nhw yn gadael hel y plant at ei_gilydd rhoi nhw yn y wagan a (y)r fam efo nhw .
  maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT gadaelleave.V.INFIN helcollect.V.INFIN ythe.DET.DEF plantchild.N.M.PL atto.PREP ei_gilyddeach_other.PRON.3SP rhoigive.V.INFIN nhwthey.PRON.3P ynPRT ythat.PRON.REL waganwagon.N.F.SG aand.CONJ yrthe.DET.DEF fammother.N.F.SG+SM efowith.PREP nhwthey.PRON.3P .
  they leave, collect the children together, put them in the wagon, and the mother with them
350SARmaen nhw yn gadael hel y plant at ei_gilydd rhoi nhw yn y wagan a (y)r fam efo nhw .
  maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT gadaelleave.V.INFIN helcollect.V.INFIN ythe.DET.DEF plantchild.N.M.PL atto.PREP ei_gilyddeach_other.PRON.3SP rhoigive.V.INFIN nhwthey.PRON.3P ynPRT ythat.PRON.REL waganwagon.N.F.SG aand.CONJ yrthe.DET.DEF fammother.N.F.SG+SM efowith.PREP nhwthey.PRON.3P .
  they leave, collect the children together, put them in the wagon, and the mother with them
352SARpwy blentyn basai (y)n syrthio ?
  pwywho.PRON blentynchild.N.M.SG+SM basaibe.V.3S.PLUPERF ynPRT syrthiofall.V.INFIN ?
  what child would fall?
354SARa dw i (ddi)m [?] yn cofio ryw bethau eraill yn y llyfr bach hwn .
  aand.CONJ dwbe.V.1S.PRES iI.PRON.1S ddimnot.ADV+SM ynPRT cofioremember.V.INFIN rywsome.PREQ+SM bethauthings.N.M.PL+SM eraillothers.PRON ynin.PREP ythe.DET.DEF llyfrbook.N.M.SG bachsmall.ADJ hwnthis.PRON.DEM.M.SG .
  and I don't remember any other things from that little book
354SARa dw i (ddi)m [?] yn cofio ryw bethau eraill yn y llyfr bach hwn .
  aand.CONJ dwbe.V.1S.PRES iI.PRON.1S ddimnot.ADV+SM ynPRT cofioremember.V.INFIN rywsome.PREQ+SM bethauthings.N.M.PL+SM eraillothers.PRON ynin.PREP ythe.DET.DEF llyfrbook.N.M.SG bachsmall.ADJ hwnthis.PRON.DEM.M.SG .
  and I don't remember any other things from that little book
359SARfath â mae (y)n digwydd i finnau lawer gwaith .
  fathtype.N.F.SG+SM âas.CONJ maebe.V.3S.PRES ynPRT digwyddhappen.V.INFIN ito.PREP finnauI.PRON.EMPH.1S+SM lawermany.QUAN+SM gwaithtime.N.F.SG .
  as happens to me many times
360SAR+, yn sefyll hunan .
  ynPRT sefyllstand.V.INFIN hunanself.PRON.SG .
  standing alone
365SARac oedd hi xxx mae yn debyg yn_ôl yr hanes .
  acand.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF hishe.PRON.F.3S maebe.V.3S.PRES ynPRT debygsimilar.ADJ+SM yn_ôlback.ADV yrthe.DET.DEF hanesstory.N.M.SG .
  and she was [...] probably, according to the story
369SARa bod hi wedi methu (y)r ffordd achos oedd hi yn nos a mi ddoth yn_ôl .
  aand.CONJ bodbe.V.INFIN hishe.PRON.F.3S wediafter.PREP methufail.V.INFIN yrthe.DET.DEF fforddway.N.F.SG achosbecause.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF hishe.PRON.F.3S ynPRT nosnight.N.F.SG aand.CONJ miPRT.AFF ddothcome.V.3S.PAST+SM yn_ôlback.ADV .
  and that she had come off the road because it was night and she came back
370SARa feddyliodd bod ei mam hi &n yn cysgu .
  aand.CONJ feddylioddthink.V.3S.PAST+SM bodbe.V.INFIN eiher.ADJ.POSS.F.3S mammother.N.F.SG hishe.PRON.F.3S ynPRT cysgusleep.V.INFIN .
  and she thought her mother was asleep
372SARa mi aeth hi a mi orwedd yn ei ochr hi .
  aand.CONJ miPRT.AFF aethgo.V.3S.PAST hishe.PRON.F.3S aand.CONJ miPRT.AFF orweddlie_down.V.3S.PRES+SM.[or].lie_down.V.INFIN+SM ynPRT eiher.ADJ.POSS.F.3S ochrside.N.F.SG hishe.PRON.F.3S .
  and she went and lay by her side
392SARachos oedden nhw (y)n dod (y)r holl xxx ynde .
  achosbecause.CONJ oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT dodcome.V.INFIN yrthe.DET.DEF hollall.PREQ yndeisn't_it.IM .
  because they came the whole [...], isn't it
395SARond oedden ni (y)n byw xxx i_gyd .
  ondbut.CONJ oeddenbe.V.1P.IMPERF niwe.PRON.1P ynPRT bywlive.V.INFIN i_gydall.ADJ .
  but we were all living [...]
396SAR<oedd o (y)n mynd> [?] xxx a (y)chydig iawn oedd mam yn gallu mynd yn dlawd iawn .
  oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT myndgo.V.INFIN aand.CONJ ychydiga_little.QUAN iawnOK.ADV oeddbe.V.3S.IMPERF mammother.N.F.SG ynPRT gallube_able.V.INFIN myndgo.V.INFIN ynPRT dlawdpoor.ADJ+SM iawnvery.ADV .
  he was going [...] and very little, Mum could become very poor
396SAR<oedd o (y)n mynd> [?] xxx a (y)chydig iawn oedd mam yn gallu mynd yn dlawd iawn .
  oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT myndgo.V.INFIN aand.CONJ ychydiga_little.QUAN iawnOK.ADV oeddbe.V.3S.IMPERF mammother.N.F.SG ynPRT gallube_able.V.INFIN myndgo.V.INFIN ynPRT dlawdpoor.ADJ+SM iawnvery.ADV .
  he was going [...] and very little, Mum could become very poor
396SAR<oedd o (y)n mynd> [?] xxx a (y)chydig iawn oedd mam yn gallu mynd yn dlawd iawn .
  oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT myndgo.V.INFIN aand.CONJ ychydiga_little.QUAN iawnOK.ADV oeddbe.V.3S.IMPERF mammother.N.F.SG ynPRT gallube_able.V.INFIN myndgo.V.INFIN ynPRT dlawdpoor.ADJ+SM iawnvery.ADV .
  he was going [...] and very little, Mum could become very poor
398SARoedd hi (y)n wneud gardd lysiau ac yn godro hyn a (y)r llall .
  oeddbe.V.3S.IMPERF hishe.PRON.F.3S ynPRT wneudmake.V.INFIN+SM garddgarden.N.F.SG lysiauvegetables.N.M.PL+SM acand.CONJ ynPRT godromilk.V.INFIN hynthis.PRON.DEM.SP aand.CONJ yrthe.DET.DEF llallother.PRON .
  she did some garden vegetables and milked a here and there
398SARoedd hi (y)n wneud gardd lysiau ac yn godro hyn a (y)r llall .
  oeddbe.V.3S.IMPERF hishe.PRON.F.3S ynPRT wneudmake.V.INFIN+SM garddgarden.N.F.SG lysiauvegetables.N.M.PL+SM acand.CONJ ynPRT godromilk.V.INFIN hynthis.PRON.DEM.SP aand.CONJ yrthe.DET.DEF llallother.PRON .
  she did some garden vegetables and milked a here and there
401SARnac oedd dim_byd i gael yn diwedd .
  nacPRT.NEG oeddbe.V.3S.IMPERF dim_bydnothing.ADV ito.PREP gaelget.V.INFIN+SM ynPRT diweddend.N.M.SG .
  there was nothing available in the end
402SARa mae llawer un wedi marw yn y man hyn yn dyffryn o ddiffyg dim meddyg i gael (.) neu dim arian neu dim ffordd neu (.) ie (.) diffyg parch .
  aand.CONJ maebe.V.3S.PRES llawermany.QUAN unone.NUM wediafter.PREP marwdie.V.INFIN ynin.PREP ythe.DET.DEF manplace.N.MF.SG hynthis.ADJ.DEM.SP ynPRT dyffrynvalley.N.M.SG oof.PREP ddiffyglack.N.M.SG+SM dimnot.ADV meddygdoctor.N.M.SG ito.PREP gaelget.V.INFIN+SM neuor.CONJ dimnot.ADV arianmoney.N.M.SG neuor.CONJ dimnot.ADV fforddway.N.F.SG neuor.CONJ ieyes.ADV diffyglack.N.M.SG parchrespect.N.M.SG .
  and many a one has died in this place, in the valley, for lack of an available doctor, or of money, or of a road or, yes, lack of respect
402SARa mae llawer un wedi marw yn y man hyn yn dyffryn o ddiffyg dim meddyg i gael (.) neu dim arian neu dim ffordd neu (.) ie (.) diffyg parch .
  aand.CONJ maebe.V.3S.PRES llawermany.QUAN unone.NUM wediafter.PREP marwdie.V.INFIN ynin.PREP ythe.DET.DEF manplace.N.MF.SG hynthis.ADJ.DEM.SP ynPRT dyffrynvalley.N.M.SG oof.PREP ddiffyglack.N.M.SG+SM dimnot.ADV meddygdoctor.N.M.SG ito.PREP gaelget.V.INFIN+SM neuor.CONJ dimnot.ADV arianmoney.N.M.SG neuor.CONJ dimnot.ADV fforddway.N.F.SG neuor.CONJ ieyes.ADV diffyglack.N.M.SG parchrespect.N.M.SG .
  and many a one has died in this place, in the valley, for lack of an available doctor, or of money, or of a road or, yes, lack of respect
406SARpan briodais i yn y flwyddyn tri_deg saith .
  panwhen.CONJ briodaismarry.V.1S.PAST+SM iI.PRON.1S ynin.PREP ythe.DET.DEF flwyddynyear.N.F.SG+SM tri_degthirty.NUM saithseven.NUM .
  when I married, in (19)37
408SARo(eddw)n i (we)di bod yn DolafonCS rywdro yn forwyn yn lle Sara_MorrisCS uh merch i Sam_RhysCS y cefn y teulu mawr yn DolafonCS .
  oeddwnbe.V.1S.IMPERF iI.PRON.1S wediafter.PREP bodbe.V.INFIN ynin.PREP Dolafonname rywdrosome_time.ADV+SM ynPRT forwynmaid.N.F.SG+SM ynin.PREP llewhere.INT Sara_Morrisname uher.IM merchgirl.N.F.SG ito.PREP Sam_Rhysname ythe.DET.DEF cefnback.N.M.SG ythe.DET.DEF teulufamily.N.M.SG mawrbig.ADJ ynin.PREP Dolafonname .
  I'd been in Dolavon sometime as a maid at Sara Morris's place, who was the daughter of Sam Rhys the back [?], the big family in Dolavon
408SARo(eddw)n i (we)di bod yn DolafonCS rywdro yn forwyn yn lle Sara_MorrisCS uh merch i Sam_RhysCS y cefn y teulu mawr yn DolafonCS .
  oeddwnbe.V.1S.IMPERF iI.PRON.1S wediafter.PREP bodbe.V.INFIN ynin.PREP Dolafonname rywdrosome_time.ADV+SM ynPRT forwynmaid.N.F.SG+SM ynin.PREP llewhere.INT Sara_Morrisname uher.IM merchgirl.N.F.SG ito.PREP Sam_Rhysname ythe.DET.DEF cefnback.N.M.SG ythe.DET.DEF teulufamily.N.M.SG mawrbig.ADJ ynin.PREP Dolafonname .
  I'd been in Dolavon sometime as a maid at Sara Morris's place, who was the daughter of Sam Rhys the back [?], the big family in Dolavon
408SARo(eddw)n i (we)di bod yn DolafonCS rywdro yn forwyn yn lle Sara_MorrisCS uh merch i Sam_RhysCS y cefn y teulu mawr yn DolafonCS .
  oeddwnbe.V.1S.IMPERF iI.PRON.1S wediafter.PREP bodbe.V.INFIN ynin.PREP Dolafonname rywdrosome_time.ADV+SM ynPRT forwynmaid.N.F.SG+SM ynin.PREP llewhere.INT Sara_Morrisname uher.IM merchgirl.N.F.SG ito.PREP Sam_Rhysname ythe.DET.DEF cefnback.N.M.SG ythe.DET.DEF teulufamily.N.M.SG mawrbig.ADJ ynin.PREP Dolafonname .
  I'd been in Dolavon sometime as a maid at Sara Morris's place, who was the daughter of Sam Rhys the back [?], the big family in Dolavon
408SARo(eddw)n i (we)di bod yn DolafonCS rywdro yn forwyn yn lle Sara_MorrisCS uh merch i Sam_RhysCS y cefn y teulu mawr yn DolafonCS .
  oeddwnbe.V.1S.IMPERF iI.PRON.1S wediafter.PREP bodbe.V.INFIN ynin.PREP Dolafonname rywdrosome_time.ADV+SM ynPRT forwynmaid.N.F.SG+SM ynin.PREP llewhere.INT Sara_Morrisname uher.IM merchgirl.N.F.SG ito.PREP Sam_Rhysname ythe.DET.DEF cefnback.N.M.SG ythe.DET.DEF teulufamily.N.M.SG mawrbig.ADJ ynin.PREP Dolafonname .
  I'd been in Dolavon sometime as a maid at Sara Morris's place, who was the daughter of Sam Rhys the back [?], the big family in Dolavon
409SARwel teulu yn werth sôn amdanyn nhw .
  welwell.IM teulufamily.N.M.SG ynPRT werthvalue.N.M.SG+SM sônmention.V.INFIN amdanynfor_them.PREP+PRON.3P nhwthey.PRON.3P .
  well, a family worth talking about
410SAR<mae (y)n> [?] batrwm yma .
  maebe.V.3S.PRES ynPRT batrwmpattern.N.M.SG+SM ymahere.ADV .
  it's a pattern here
413SARmae Peter_GreenCS yn [/] yn ŵyr iddyn nhw .
  maebe.V.3S.PRES Peter_Greenname ynPRT ynPRT ŵyrgrandson.N.M.SG iddynto_them.PREP+PRON.3P nhwthey.PRON.3P .
  Peter Green is a grandson of theirs
413SARmae Peter_GreenCS yn [/] yn ŵyr iddyn nhw .
  maebe.V.3S.PRES Peter_Greenname ynPRT ynPRT ŵyrgrandson.N.M.SG iddynto_them.PREP+PRON.3P nhwthey.PRON.3P .
  Peter Green is a grandson of theirs
416SARyn byw yn y xxx .
  ynPRT bywlive.V.INFIN ynin.PREP ythe.DET.DEF .
  living in [...]
416SARyn byw yn y xxx .
  ynPRT bywlive.V.INFIN ynin.PREP ythe.DET.DEF .
  living in [...]
419SARachos oedden nhw yn wneud gardd lysiau cheith yr ieir ddim fod allan .
  achosbecause.CONJ oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT wneudmake.V.INFIN+SM garddgarden.N.F.SG lysiauvegetables.N.M.PL+SM cheithget.V.3S.PRES+AM yrthe.DET.DEF ieirhens.N.F.PL ddimnot.ADV+SM fodbe.V.INFIN+SM allanout.ADV .
  because they were doing a vegetable garden the chickens can't be outside
421SARo(edde)n nhw yn ofalus fel (y)na .
  oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT ofaluscareful.ADJ+SM fellike.CONJ ynathere.ADV .
  they were careful like that
423SARoedd llawer un yn chwerthin Sam_RhysCS wedi wneud lloft i (y)r ieir .
  oeddbe.V.3S.IMPERF llawermany.QUAN unone.NUM ynPRT chwerthinlaugh.V.INFIN Sam_Rhysname wediafter.PREP wneudmake.V.INFIN+SM lloftroom.N.F.SG ito.PREP yrthe.DET.DEF ieirhens.N.F.PL .
  many people used to laugh that Sam Rhys had made a bedroom for the chickens
424SARoedd o yn wneud lle yn top i (y)r ieir gysgu er_mwyn chael cadw yn gau .
  oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT wneudmake.V.INFIN+SM lleplace.N.M.SG ynPRT toptop.N.M.SG ito.PREP yrthe.DET.DEF ieirhens.N.F.PL gysgusleep.V.INFIN+SM er_mwynfor_the_sake_of.PREP chaelget.V.INFIN+AM cadwkeep.V.INFIN ynPRT gauclose.V.INFIN+SM .
  he used to make a place at the top for the chickens to sleep so as to stay shut
424SARoedd o yn wneud lle yn top i (y)r ieir gysgu er_mwyn chael cadw yn gau .
  oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT wneudmake.V.INFIN+SM lleplace.N.M.SG ynPRT toptop.N.M.SG ito.PREP yrthe.DET.DEF ieirhens.N.F.PL gysgusleep.V.INFIN+SM er_mwynfor_the_sake_of.PREP chaelget.V.INFIN+AM cadwkeep.V.INFIN ynPRT gauclose.V.INFIN+SM .
  he used to make a place at the top for the chickens to sleep so as to stay shut
424SARoedd o yn wneud lle yn top i (y)r ieir gysgu er_mwyn chael cadw yn gau .
  oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT wneudmake.V.INFIN+SM lleplace.N.M.SG ynPRT toptop.N.M.SG ito.PREP yrthe.DET.DEF ieirhens.N.F.PL gysgusleep.V.INFIN+SM er_mwynfor_the_sake_of.PREP chaelget.V.INFIN+AM cadwkeep.V.INFIN ynPRT gauclose.V.INFIN+SM .
  he used to make a place at the top for the chickens to sleep so as to stay shut
426SARachos oedd (y)na bobl yn dwyn .
  achosbecause.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF ynathere.ADV boblpeople.N.F.SG+SM ynPRT dwyntake.V.INFIN .
  because there were people stealing
429SARac uh ar gwaelod oedden nhw (y)n dod lawr i fwyta yn y dydd a ryw bethau felly fel (y)na .
  acand.CONJ uher.IM aron.PREP gwaelodbottom.N.M.SG oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT dodcome.V.INFIN lawrdown.ADV ito.PREP fwytaeat.V.INFIN+SM ynin.PREP ythe.DET.DEF dyddday.N.M.SG aand.CONJ rywsome.PREQ+SM bethauthings.N.M.PL+SM fellyso.ADV fellike.CONJ ynathere.ADV .
  and at the bottom they used to come down to eat in the day and some such things like that
429SARac uh ar gwaelod oedden nhw (y)n dod lawr i fwyta yn y dydd a ryw bethau felly fel (y)na .
  acand.CONJ uher.IM aron.PREP gwaelodbottom.N.M.SG oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT dodcome.V.INFIN lawrdown.ADV ito.PREP fwytaeat.V.INFIN+SM ynin.PREP ythe.DET.DEF dyddday.N.M.SG aand.CONJ rywsome.PREQ+SM bethauthings.N.M.PL+SM fellyso.ADV fellike.CONJ ynathere.ADV .
  and at the bottom they used to come down to eat in the day and some such things like that
431SARac oedden nhw yn bobl ofnadwy o barchus .
  acand.CONJ oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT boblpeople.N.F.SG+SM ofnadwyterrible.ADJ oof.PREP barchusrespectful.ADJ+SM .
  and they were extremely respectable people
432SARa misus Sam_RhysCS oedd y fydwraig fuodd yn tendio arnaf i .
  aand.CONJ misusMrs.N.F.SG Sam_Rhysname oeddbe.V.3S.IMPERF ythe.DET.DEF fydwraigmidwife.N.F.SG+SM fuoddbe.V.3S.PAST+SM ynPRT tendiotend.V.INFIN arnafon_me.PREP+PRON.1S iI.PRON.1S .
  and Mrs Sam Rhys was the midwife who tended to me
434SARyr drwg yn dechrau torri allan o ei xxx .
  yrthe.DET.DEF drwgbad.ADJ ynPRT dechraubegin.V.INFIN torribreak.V.INFIN allanout.ADV oof.PREP eiher.ADJ.POSS.F.3S.[or].his.ADJ.POSS.M.3S.[or].go.V.2S.PRES .
  the badness starting to cut out of her [...]
437SARbuodd yn hir yn sâl .
  buoddbe.V.3S.PAST ynPRT hirlong.ADJ ynPRT sâlill.ADJ .
  she was sick a long time
437SARbuodd yn hir yn sâl .
  buoddbe.V.3S.PAST ynPRT hirlong.ADJ ynPRT sâlill.ADJ .
  she was sick a long time
439SARa mi es i (y)n lwcus trwy bob peth .
  aand.CONJ miPRT.AFF esgo.V.1S.PAST iI.PRON.1S ynPRT lwcuslucky.ADJ trwythrough.PREP bobeach.PREQ+SM peththing.N.M.SG .
  and I got through everything luckily
440SARmi ddaliodd Duw ni (y)n fyw y plant a finnau .
  miPRT.AFF ddalioddcontinue.V.3S.PAST+SM Duwname niwe.PRON.1P ynPRT fywlive.V.INFIN+SM ythe.DET.DEF plantchild.N.M.PL aand.CONJ finnauI.PRON.EMPH.1S+SM .
  God kept us alive, the children and myself
441SARmae hynny achos oedd dada (y)n wneud [?] lawer ar y lle wedyn am blynyddau .
  maebe.V.3S.PRES hynnythat.PRON.DEM.SP achosbecause.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF dadaDaddy.N.M.SG ynPRT wneudmake.V.INFIN+SM lawermany.QUAN+SM aron.PREP ythe.DET.DEF lleplace.N.M.SG wedynafterwards.ADV amfor.PREP blynyddauyears.N.F.PL .
  that's because Dad did a lot to the place after that for years
443SARoedd o (ddi)m yn licio trin tir .
  oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ddimnot.ADV+SM ynPRT liciolike.V.INFIN trintreat.V.INFIN tirland.N.M.SG .
  he didn't like cultivating land
444SARoedd o (y)n debyg iawn i (y)r uh (..) ryw lyfr ddarllenais i rywdro .
  oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT debygsimilar.ADJ+SM iawnvery.ADV ito.PREP yrthe.DET.DEF uher.IM rywsome.PREQ+SM lyfrbook.N.M.SG+SM ddarllenaisread.V.1S.PAST+SM iI.PRON.1S rywdrosome_time.ADV+SM .
  he was much like the, er... some book I read once
445SARhanes yn (y)r hen wlad oedd o .
  hanesstory.N.M.SG ynin.PREP yrthe.DET.DEF henold.ADJ wladcountry.N.F.SG+SM oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S .
  it was a story from the old country
450SAR+" dw i yn brysur ofnadwy .
  dwbe.V.1S.PRES iI.PRON.1S ynPRT brysurbusy.ADJ+SM ofnadwyterrible.ADJ .
  I'm very busy
464SARa mae llawer i nhw (y)n ofn y ga i +//.
  aand.CONJ maebe.V.3S.PRES llawermany.QUAN ito.PREP nhwthey.PRON.3P ynPRT ofnfear.N.M.SG ythat.PRON.REL gaget.V.1S.PRES+SM iI.PRON.1S .
  and many of them are afraid I'll get...
466SARachos dw i (we)di wneud o (.) (we)di bod ar y ffarm (.) efo (y)r arad a (y)r &orsel (.) oedden ni (y)n gallu pan oedden ni (y)n blant ifanc .
  achosbecause.CONJ dwbe.V.1S.PRES iI.PRON.1S wediafter.PREP wneudmake.V.INFIN+SM ohe.PRON.M.3S wediafter.PREP bodbe.V.INFIN aron.PREP ythe.DET.DEF ffarmfarm.N.F.SG efowith.PREP yrthe.DET.DEF aradplough.N.M.SG aand.CONJ yrthat.PRON.REL oeddenbe.V.1P.IMPERF niwe.PRON.1P ynPRT gallube_able.V.INFIN panwhen.CONJ oeddenbe.V.1P.IMPERF niwe.PRON.1P ynPRT blantchild.N.M.PL+SM ifancyoung.ADJ .
  because I do it, having been on the farm with the plough and the harrow [?] we were able when we were little children
466SARachos dw i (we)di wneud o (.) (we)di bod ar y ffarm (.) efo (y)r arad a (y)r &orsel (.) oedden ni (y)n gallu pan oedden ni (y)n blant ifanc .
  achosbecause.CONJ dwbe.V.1S.PRES iI.PRON.1S wediafter.PREP wneudmake.V.INFIN+SM ohe.PRON.M.3S wediafter.PREP bodbe.V.INFIN aron.PREP ythe.DET.DEF ffarmfarm.N.F.SG efowith.PREP yrthe.DET.DEF aradplough.N.M.SG aand.CONJ yrthat.PRON.REL oeddenbe.V.1P.IMPERF niwe.PRON.1P ynPRT gallube_able.V.INFIN panwhen.CONJ oeddenbe.V.1P.IMPERF niwe.PRON.1P ynPRT blantchild.N.M.PL+SM ifancyoung.ADJ .
  because I do it, having been on the farm with the plough and the harrow [?] we were able when we were little children
469SARoedd o (y)n hen arferiad oedd lle bod ni ddim allan i (y)r camp (.) i nôl coed tân na sefyll yn tŷ achos oedden ni (y)n ofn .
  oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT henold.ADJ arferiadcustom.N.MF.SG oeddbe.V.3S.IMPERF llewhere.INT bodbe.V.INFIN niwe.PRON.1P ddimnot.ADV+SM.[or].nothing.N.M.SG+SM allanout.ADV ito.PREP yrthe.DET.DEF campachievement.N.F.SG ito.PREP nôlfetch.V.INFIN coedtrees.N.F.PL tânfire.N.M.SG na(n)or.CONJ sefyllstand.V.INFIN ynPRT tŷhouse.N.M.SG achosbecause.CONJ oeddenbe.V.1P.IMPERF niwe.PRON.1P ynPRT ofnfear.N.M.SG .
  it was an old custom, yes, where we didn't [go] out to the camp[?] to fetch firewood or stand in the house because we were afraid
469SARoedd o (y)n hen arferiad oedd lle bod ni ddim allan i (y)r camp (.) i nôl coed tân na sefyll yn tŷ achos oedden ni (y)n ofn .
  oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT henold.ADJ arferiadcustom.N.MF.SG oeddbe.V.3S.IMPERF llewhere.INT bodbe.V.INFIN niwe.PRON.1P ddimnot.ADV+SM.[or].nothing.N.M.SG+SM allanout.ADV ito.PREP yrthe.DET.DEF campachievement.N.F.SG ito.PREP nôlfetch.V.INFIN coedtrees.N.F.PL tânfire.N.M.SG na(n)or.CONJ sefyllstand.V.INFIN ynPRT tŷhouse.N.M.SG achosbecause.CONJ oeddenbe.V.1P.IMPERF niwe.PRON.1P ynPRT ofnfear.N.M.SG .
  it was an old custom, yes, where we didn't [go] out to the camp[?] to fetch firewood or stand in the house because we were afraid
469SARoedd o (y)n hen arferiad oedd lle bod ni ddim allan i (y)r camp (.) i nôl coed tân na sefyll yn tŷ achos oedden ni (y)n ofn .
  oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT henold.ADJ arferiadcustom.N.MF.SG oeddbe.V.3S.IMPERF llewhere.INT bodbe.V.INFIN niwe.PRON.1P ddimnot.ADV+SM.[or].nothing.N.M.SG+SM allanout.ADV ito.PREP yrthe.DET.DEF campachievement.N.F.SG ito.PREP nôlfetch.V.INFIN coedtrees.N.F.PL tânfire.N.M.SG na(n)or.CONJ sefyllstand.V.INFIN ynPRT tŷhouse.N.M.SG achosbecause.CONJ oeddenbe.V.1P.IMPERF niwe.PRON.1P ynPRT ofnfear.N.M.SG .
  it was an old custom, yes, where we didn't [go] out to the camp[?] to fetch firewood or stand in the house because we were afraid
471SARoedd chwaer hyna(f) (y)n &hn yn sâl yn aml .
  oeddbe.V.3S.IMPERF chwaersister.N.F.SG hynafolder.ADJ ynPRT ynPRT sâlill.ADJ ynPRT amlfrequent.ADJ .
  the eldest daughter was often sick
471SARoedd chwaer hyna(f) (y)n &hn yn sâl yn aml .
  oeddbe.V.3S.IMPERF chwaersister.N.F.SG hynafolder.ADJ ynPRT ynPRT sâlill.ADJ ynPRT amlfrequent.ADJ .
  the eldest daughter was often sick
471SARoedd chwaer hyna(f) (y)n &hn yn sâl yn aml .
  oeddbe.V.3S.IMPERF chwaersister.N.F.SG hynafolder.ADJ ynPRT ynPRT sâlill.ADJ ynPRT amlfrequent.ADJ .
  the eldest daughter was often sick
474SARoedd neb yn dyfod [?] lawr .
  oeddbe.V.3S.IMPERF nebanyone.PRON ynPRT dyfodcome.V.INFIN lawrdown.ADV .
  nobody used to come down
475SARoedd neb yn dod .
  oeddbe.V.3S.IMPERF nebanyone.PRON ynPRT dodcome.V.INFIN .
  nobody came
476SARdw i (y)n cofio misus Sioned_OrwigCS misus PriceCS miss Catrin_Llwyd_EleriCS yn edrych amdano(n) ni .
  dwbe.V.1S.PRES iI.PRON.1S ynPRT cofioremember.V.INFIN misusMrs.N.F.SG Sioned_Orwigname misusMrs.N.F.SG Pricename missmiss.N.F.SG Catrin_Llwyd_Eleriname ynPRT edrychlook.V.INFIN amdanonfor_us.PREP+PRON.1P niwe.PRON.1P .
  I remember Mrs Sioned Orwig, Mrs Price, Miss Catrin Llwyd Eleri looking for us
476SARdw i (y)n cofio misus Sioned_OrwigCS misus PriceCS miss Catrin_Llwyd_EleriCS yn edrych amdano(n) ni .
  dwbe.V.1S.PRES iI.PRON.1S ynPRT cofioremember.V.INFIN misusMrs.N.F.SG Sioned_Orwigname misusMrs.N.F.SG Pricename missmiss.N.F.SG Catrin_Llwyd_Eleriname ynPRT edrychlook.V.INFIN amdanonfor_us.PREP+PRON.1P niwe.PRON.1P .
  I remember Mrs Sioned Orwig, Mrs Price, Miss Catrin Llwyd Eleri looking for us
477SARoedd misus Hawys_DafyddCS yn dod .
  oeddbe.V.3S.IMPERF misusMrs.N.F.SG Hawys_Dafyddname ynPRT dodcome.V.INFIN .
  Mrs Hawys Dafydd was coming
478SARond oedd hi (y)n gyrru MargeCS ei merch i weld sut oedd CerysCS .
  ondbut.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF hishe.PRON.F.3S ynPRT gyrrudrive.V.INFIN Margename eihis.ADJ.POSS.M.3S merchgirl.N.F.SG ito.PREP weldsee.V.INFIN+SM suthow.INT oeddbe.V.3S.IMPERF Cerysname .
  she was taking Marge and her daughter to see how Cerys was
485SARoedd dada (y)n deud oedd gyda fo ddim xxx fan (y)na .
  oeddbe.V.3S.IMPERF dadaDaddy.N.M.SG ynPRT deudsay.V.INFIN oeddbe.V.3S.IMPERF gydawith.PREP fohe.PRON.M.3S ddimnot.ADV+SM fanplace.N.MF.SG+SM ynathere.ADV .
  Dad said he had no [...] there
489SARdw i (we)di darllen yn rhyw lyfr (.) dim mor gymaint o flynyddau yn_ôl (.) mae (y)n dweud mai Ceri_TomosCS oedd y prif un yn_erbyn dysgu (y)r Sbanish .
  dwbe.V.1S.PRES iI.PRON.1S wediafter.PREP darllenread.V.INFIN ynin.PREP rhywsome.PREQ lyfrbook.N.M.SG+SM dimnot.ADV morso.ADV gymaintso much.ADJ+SM oof.PREP flynyddauyears.N.F.PL+SM yn_ôlback.ADV maebe.V.3S.PRES ynPRT dweudsay.V.INFIN maithat_it_is.CONJ.FOCUS Ceri_Tomosname oeddbe.V.3S.IMPERF ythe.DET.DEF prifprincipal.PREQ unone.NUM yn_erbynagainst.PREP dysguteach.V.INFIN yrthe.DET.DEF SbanishSpanish.N.F.SG .
  I've read in some book not so many years ago it says that Ceri Tomos was the main one against learning Spanish
489SARdw i (we)di darllen yn rhyw lyfr (.) dim mor gymaint o flynyddau yn_ôl (.) mae (y)n dweud mai Ceri_TomosCS oedd y prif un yn_erbyn dysgu (y)r Sbanish .
  dwbe.V.1S.PRES iI.PRON.1S wediafter.PREP darllenread.V.INFIN ynin.PREP rhywsome.PREQ lyfrbook.N.M.SG+SM dimnot.ADV morso.ADV gymaintso much.ADJ+SM oof.PREP flynyddauyears.N.F.PL+SM yn_ôlback.ADV maebe.V.3S.PRES ynPRT dweudsay.V.INFIN maithat_it_is.CONJ.FOCUS Ceri_Tomosname oeddbe.V.3S.IMPERF ythe.DET.DEF prifprincipal.PREQ unone.NUM yn_erbynagainst.PREP dysguteach.V.INFIN yrthe.DET.DEF SbanishSpanish.N.F.SG .
  I've read in some book not so many years ago it says that Ceri Tomos was the main one against learning Spanish
493SARac ro(eddw)n i yn deud wrtho beth o (y)r hanes .
  acand.CONJ roeddwnbe.V.1S.IMPERF iI.PRON.1S ynPRT deudsay.V.INFIN wrthoto_him.PREP+PRON.M.3S beththing.N.M.SG+SM oof.PREP yrthe.DET.DEF hanesstory.N.M.SG .
  and I was telling him some of the story
497SARpedwar hyna(f) yn gallu Cymraeg a Sbanish .
  pedwarfour.NUM.M hynafolder.ADJ ynPRT gallube_able.V.INFIN CymraegWelsh.N.F.SG aand.CONJ SbanishSpanish.N.F.SG .
  the four eldest know Welsh and Spanish
501SARia (.) rhag iddyn nhw ddeud <bod o (y)n> [//] bod [//] be oedd o (y)n ddeud [?] .
  iayes.ADV rhagfrom.PREP iddynto_them.PREP+PRON.3P nhwthey.PRON.3P ddeudsay.V.INFIN+SM bodbe.V.INFIN ohe.PRON.M.3S ynPRT bodbe.V.INFIN bewhat.INT oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT ddeudsay.V.INFIN+SM .
  yes, in case they said what he was saying
501SARia (.) rhag iddyn nhw ddeud <bod o (y)n> [//] bod [//] be oedd o (y)n ddeud [?] .
  iayes.ADV rhagfrom.PREP iddynto_them.PREP+PRON.3P nhwthey.PRON.3P ddeudsay.V.INFIN+SM bodbe.V.INFIN ohe.PRON.M.3S ynPRT bodbe.V.INFIN bewhat.INT oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT ddeudsay.V.INFIN+SM .
  yes, in case they said what he was saying
503SARachos oedd o yn deud .
  achosbecause.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT deudsay.V.INFIN .
  because he used to say
511SARo(eddw)n i (y)n darllen nhw (y)chydig bach xxx .
  oeddwnbe.V.1S.IMPERF iI.PRON.1S ynPRT darllenread.V.INFIN nhwthey.PRON.3P ychydiga_little.QUAN bachsmall.ADJ .
  I used to read them a little bit [...]
512SARoedd plant PantglasCS yn chwarae yn Gymraeg i_gyd .
  oeddbe.V.3S.IMPERF plantchild.N.M.PL Pantglasname ynPRT chwaraeplay.V.INFIN ynin.PREP GymraegWelsh.N.F.SG+SM i_gydall.ADJ .
  the Pantglas children all used to play in Welsh
512SARoedd plant PantglasCS yn chwarae yn Gymraeg i_gyd .
  oeddbe.V.3S.IMPERF plantchild.N.M.PL Pantglasname ynPRT chwaraeplay.V.INFIN ynin.PREP GymraegWelsh.N.F.SG+SM i_gydall.ADJ .
  the Pantglas children all used to play in Welsh
514SARach(os) o(edde)n ni (y)n gallu mynd rywfaint i (y)r ysgol .
  achosbecause.CONJ oeddenbe.V.1P.IMPERF niwe.PRON.1P ynPRT gallube_able.V.INFIN myndgo.V.INFIN rywfaintamount.N.M.SG+SM ito.PREP yrthe.DET.DEF ysgolschool.N.F.SG .
  because I was able to go to school a little bit
525SARac oedd o (y)n wneud y xxx +"/.
  acand.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT wneudmake.V.INFIN+SM ythe.DET.DEF .
  and he used to do the [...]...
529SARa mae ei chwaer o yn dod wedyn ac yn dysgu chi <siarad yn> [//] chwarae yn Sbanish .
  aand.CONJ maebe.V.3S.PRES eihis.ADJ.POSS.M.3S chwaersister.N.F.SG ohe.PRON.M.3S ynPRT dodcome.V.INFIN wedynafterwards.ADV acand.CONJ ynPRT dysguteach.V.INFIN chiyou.PRON.2P siaradtalk.V.INFIN ynPRT chwaraeplay.V.INFIN ynin.PREP SbanishSpanish.N.F.SG .
  and his sister comes then and teaches you to play in Spanish
529SARa mae ei chwaer o yn dod wedyn ac yn dysgu chi <siarad yn> [//] chwarae yn Sbanish .
  aand.CONJ maebe.V.3S.PRES eihis.ADJ.POSS.M.3S chwaersister.N.F.SG ohe.PRON.M.3S ynPRT dodcome.V.INFIN wedynafterwards.ADV acand.CONJ ynPRT dysguteach.V.INFIN chiyou.PRON.2P siaradtalk.V.INFIN ynPRT chwaraeplay.V.INFIN ynin.PREP SbanishSpanish.N.F.SG .
  and his sister comes then and teaches you to play in Spanish
529SARa mae ei chwaer o yn dod wedyn ac yn dysgu chi <siarad yn> [//] chwarae yn Sbanish .
  aand.CONJ maebe.V.3S.PRES eihis.ADJ.POSS.M.3S chwaersister.N.F.SG ohe.PRON.M.3S ynPRT dodcome.V.INFIN wedynafterwards.ADV acand.CONJ ynPRT dysguteach.V.INFIN chiyou.PRON.2P siaradtalk.V.INFIN ynPRT chwaraeplay.V.INFIN ynin.PREP SbanishSpanish.N.F.SG .
  and his sister comes then and teaches you to play in Spanish
529SARa mae ei chwaer o yn dod wedyn ac yn dysgu chi <siarad yn> [//] chwarae yn Sbanish .
  aand.CONJ maebe.V.3S.PRES eihis.ADJ.POSS.M.3S chwaersister.N.F.SG ohe.PRON.M.3S ynPRT dodcome.V.INFIN wedynafterwards.ADV acand.CONJ ynPRT dysguteach.V.INFIN chiyou.PRON.2P siaradtalk.V.INFIN ynPRT chwaraeplay.V.INFIN ynin.PREP SbanishSpanish.N.F.SG .
  and his sister comes then and teaches you to play in Spanish
531SARac oedden ni (y)n gallu ryw gymaint o hwnnw .
  acand.CONJ oeddenbe.V.1P.IMPERF niwe.PRON.1P ynPRT gallube_able.V.INFIN rywsome.PREQ+SM gymaintso much.ADJ+SM ofrom.PREP.[or].of.PREP.[or].he.PRON.M.3S hwnnwthat.PRON.DEM.M.SG .
  and I could understand some of that
532SARwedyn oedd rai plant yn dysgu (y)n gynt .
  wedynafterwards.ADV oeddbe.V.3S.IMPERF raisome.PREQ+SM plantchild.N.M.PL ynPRT dysguteach.V.INFIN ynPRT gyntearlier.ADJ+SM .
  then some children learned before that
532SARwedyn oedd rai plant yn dysgu (y)n gynt .
  wedynafterwards.ADV oeddbe.V.3S.IMPERF raisome.PREQ+SM plantchild.N.M.PL ynPRT dysguteach.V.INFIN ynPRT gyntearlier.ADJ+SM .
  then some children learned before that
533SARoedd rhai yn cael cyfle i siarad .
  oeddbe.V.3S.IMPERF rhaisome.PRON ynPRT caelget.V.INFIN cyfleopportunity.N.M.SG ito.PREP siaradtalk.V.INFIN .
  some had the chance to speak it
536SARoedd ddim modd dim un llyfr dim un gair yn mynd yna .
  oeddbe.V.3S.IMPERF ddimnot.ADV+SM moddmeans.N.M.SG dimnot.ADV unone.NUM llyfrbook.N.M.SG dimnot.ADV unone.NUM gairword.N.M.SG ynPRT myndgo.V.INFIN ynathere.ADV .
  there was no way, not a single book, not a single word going there
538SAR<ac oedd Saesneg> [///] o(edde)n nhw (y)n dysgu Saesneg i ni .
  acand.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF SaesnegEnglish.N.F.SG oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT dysguteach.V.INFIN SaesnegEnglish.N.F.SG ito.PREP niwe.PRON.1P .
  they used to teach us English
542SARwnaeson nhw erioed ddysgu dw i (ddi)m yn credu .
  wnaesondo.V.3P.PAST+SM nhwthey.PRON.3P erioednever.ADV ddysguteach.V.INFIN+SM dwbe.V.1S.PRES iI.PRON.1S ddimnot.ADV+SM ynPRT credubelieve.V.INFIN .
  they never taught it I don't think
544SARond oedd rai pobl (we)di dysgu yn PantglasCS .
  ondbut.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF raisome.PREQ+SM poblpeople.N.F.SG wediafter.PREP dysguteach.V.INFIN ynin.PREP Pantglasname .
  but some people had learned it at Pantglas
545SARoedd (y)na wragedd ac ati a dynion yn gallu siarad efo ryw ddyn yn dod i (y)r lle .
  oeddbe.V.3S.IMPERF ynathere.ADV wrageddwives.N.F.PL+SM acand.CONJ atito_her.PREP+PRON.F.3S aand.CONJ dynionmen.N.M.PL ynPRT gallube_able.V.INFIN siaradtalk.V.INFIN efowith.PREP rywsome.PREQ+SM ddynman.N.M.SG+SM ynPRT dodcome.V.INFIN ito.PREP yrthe.DET.DEF lleplace.N.M.SG .
  there were wives and such, and and men able to speak it with some man who came to their place
545SARoedd (y)na wragedd ac ati a dynion yn gallu siarad efo ryw ddyn yn dod i (y)r lle .
  oeddbe.V.3S.IMPERF ynathere.ADV wrageddwives.N.F.PL+SM acand.CONJ atito_her.PREP+PRON.F.3S aand.CONJ dynionmen.N.M.PL ynPRT gallube_able.V.INFIN siaradtalk.V.INFIN efowith.PREP rywsome.PREQ+SM ddynman.N.M.SG+SM ynPRT dodcome.V.INFIN ito.PREP yrthe.DET.DEF lleplace.N.M.SG .
  there were wives and such, and and men able to speak it with some man who came to their place
546SARfel y gallineroS oedden ni (y)n galw yn prynu ieir ac yn gwerthu xxx hen bethau dillad a [/] (.) a rai bwydydd ac ati mewn [?] ryw gerbyd bach fel (y)na .
  fellike.CONJ ythe.DET.DEF gallinerochicken_farmer.N.M.SG oeddenbe.V.1P.IMPERF niwe.PRON.1P ynPRT galwcall.V.INFIN ynPRT prynubuy.V.INFIN ieirhens.N.F.PL acand.CONJ ynPRT gwerthusell.V.INFIN henold.ADJ bethauthings.N.M.PL+SM dilladclothes.N.M.PL aand.CONJ aand.CONJ raisome.PREQ+SM bwydyddfoods.N.M.PL acand.CONJ atito_her.PREP+PRON.F.3S mewnin.PREP rywsome.PREQ+SM gerbydcarriage.N.M.SG+SM bachsmall.ADJ fellike.CONJ ynathere.ADV .
  like the gallinero (poultry dealer) we called him, buying chickens and selling [...] old things, clothes and some foods and things, in some little van like that
546SARfel y gallineroS oedden ni (y)n galw yn prynu ieir ac yn gwerthu xxx hen bethau dillad a [/] (.) a rai bwydydd ac ati mewn [?] ryw gerbyd bach fel (y)na .
  fellike.CONJ ythe.DET.DEF gallinerochicken_farmer.N.M.SG oeddenbe.V.1P.IMPERF niwe.PRON.1P ynPRT galwcall.V.INFIN ynPRT prynubuy.V.INFIN ieirhens.N.F.PL acand.CONJ ynPRT gwerthusell.V.INFIN henold.ADJ bethauthings.N.M.PL+SM dilladclothes.N.M.PL aand.CONJ aand.CONJ raisome.PREQ+SM bwydyddfoods.N.M.PL acand.CONJ atito_her.PREP+PRON.F.3S mewnin.PREP rywsome.PREQ+SM gerbydcarriage.N.M.SG+SM bachsmall.ADJ fellike.CONJ ynathere.ADV .
  like the gallinero (poultry dealer) we called him, buying chickens and selling [...] old things, clothes and some foods and things, in some little van like that
546SARfel y gallineroS oedden ni (y)n galw yn prynu ieir ac yn gwerthu xxx hen bethau dillad a [/] (.) a rai bwydydd ac ati mewn [?] ryw gerbyd bach fel (y)na .
  fellike.CONJ ythe.DET.DEF gallinerochicken_farmer.N.M.SG oeddenbe.V.1P.IMPERF niwe.PRON.1P ynPRT galwcall.V.INFIN ynPRT prynubuy.V.INFIN ieirhens.N.F.PL acand.CONJ ynPRT gwerthusell.V.INFIN henold.ADJ bethauthings.N.M.PL+SM dilladclothes.N.M.PL aand.CONJ aand.CONJ raisome.PREQ+SM bwydyddfoods.N.M.PL acand.CONJ atito_her.PREP+PRON.F.3S mewnin.PREP rywsome.PREQ+SM gerbydcarriage.N.M.SG+SM bachsmall.ADJ fellike.CONJ ynathere.ADV .
  like the gallinero (poultry dealer) we called him, buying chickens and selling [...] old things, clothes and some foods and things, in some little van like that
551SARoedd e (y)n xxx wedyn .
  oeddbe.V.3S.IMPERF ehe.PRON.M.3S ynPRT wedynafterwards.ADV .
  it was [...] then
554SARa fan (y)na mae (y)n anfantais ofnadwy .
  aand.CONJ fanplace.N.MF.SG+SM ynathere.ADV maebe.V.3S.PRES ynPRT anfantaisdisadvantage.N.F.SG ofnadwyterrible.ADJ .
  and there it's a massive advantage
559SARacho(s) (y)n hanes y wlad mae hanes hyn mae hanes +...
  achosbecause.CONJ ynPRT hanesstory.N.M.SG ythe.DET.DEF wladcountry.N.F.SG+SM maebe.V.3S.PRES hanesstory.N.M.SG hynthis.ADJ.DEM.SP maebe.V.3S.PRES hanesstory.N.M.SG .
  because in national history there's the history of this, there's the history of...
560SARmae (y)na lawer o bethau yn ysgol colli addysg .
  maebe.V.3S.PRES ynathere.ADV lawermany.QUAN+SM oof.PREP bethauthings.N.M.PL+SM ynPRT ysgolschool.N.F.SG collilose.V.INFIN addysgeducation.N.F.SG .
  there are many things at school losing education
570SARachos oedd o (y)n gorffen ei ysgol yn un_deg tri ac yn andros o dalentog meddai (y)r +//.
  achosbecause.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT gorffencomplete.V.INFIN eihis.ADJ.POSS.M.3S ysgolschool.N.F.SG ynPRT un_degten.NUM trithree.NUM.M acand.CONJ ynPRT androsexceptionally.ADV oof.PREP dalentogtalented.ADJ+SM meddaisay.V.3S.IMPERF yrthe.DET.DEF .
  becuase he finished his school at 13 and was extremely talented, according to...
570SARachos oedd o (y)n gorffen ei ysgol yn un_deg tri ac yn andros o dalentog meddai (y)r +//.
  achosbecause.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT gorffencomplete.V.INFIN eihis.ADJ.POSS.M.3S ysgolschool.N.F.SG ynPRT un_degten.NUM trithree.NUM.M acand.CONJ ynPRT androsexceptionally.ADV oof.PREP dalentogtalented.ADJ+SM meddaisay.V.3S.IMPERF yrthe.DET.DEF .
  becuase he finished his school at 13 and was extremely talented, according to...
570SARachos oedd o (y)n gorffen ei ysgol yn un_deg tri ac yn andros o dalentog meddai (y)r +//.
  achosbecause.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT gorffencomplete.V.INFIN eihis.ADJ.POSS.M.3S ysgolschool.N.F.SG ynPRT un_degten.NUM trithree.NUM.M acand.CONJ ynPRT androsexceptionally.ADV oof.PREP dalentogtalented.ADJ+SM meddaisay.V.3S.IMPERF yrthe.DET.DEF .
  becuase he finished his school at 13 and was extremely talented, according to...
571SARo(eddw)n i (y)n sylwi bod o (y)n xxx siarp i drio dysgu rywbeth .
  oeddwnbe.V.1S.IMPERF iI.PRON.1S ynPRT sylwinotice.V.INFIN bodbe.V.INFIN ohe.PRON.M.3S ynPRT siarpsharp.ADJ ito.PREP driotry.V.INFIN+SM dysguteach.V.INFIN rywbethsomething.N.M.SG+SM .
  I noticed he was [...] sharp to try and learn something
571SARo(eddw)n i (y)n sylwi bod o (y)n xxx siarp i drio dysgu rywbeth .
  oeddwnbe.V.1S.IMPERF iI.PRON.1S ynPRT sylwinotice.V.INFIN bodbe.V.INFIN ohe.PRON.M.3S ynPRT siarpsharp.ADJ ito.PREP driotry.V.INFIN+SM dysguteach.V.INFIN rywbethsomething.N.M.SG+SM .
  I noticed he was [...] sharp to try and learn something
572SARoedd o (y)n isio cael dysgu (y)r cwbl .
  oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT isiowant.N.M.SG caelget.V.INFIN dysguteach.V.INFIN yrthe.DET.DEF cwblall.ADJ .
  he wanted to be able to learn it all
600SARa wedyn mi gafodd EmilioCS (.) ysgoloriaeth maen nhw (y)n ddeud xxx ynde (.) i fynd i ysgol TrelewCS .
  aand.CONJ wedynafterwards.ADV miPRT.AFF gafoddget.V.3S.PAST+SM Emilioname ysgoloriaethscholarship.N.F.SG maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT ddeudsay.V.INFIN+SM yndeisn't_it.IM ito.PREP fyndgo.V.INFIN+SM ito.PREP ysgolschool.N.F.SG Trelewname .
  and then Emilio got a scholarship, as they say [...], to go to Trelew school
603SARac oedd o (y)n mynd bob dydd .
  acand.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT myndgo.V.INFIN bobeach.PREQ+SM dyddday.N.M.SG .
  and he went every day
604SARoedd o (ddi)m yn deud dim_byd .
  oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ddimnot.ADV+SM ynPRT deudsay.V.INFIN dim_bydnothing.ADV .
  he didn't say anything
613SARac o(edde)n nhw (y)n le ardderchog a (we)di dysgu wel peth ofnadwy ynde .
  acand.CONJ oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT leplace.N.M.SG+SM ardderchogexcellent.ADJ aand.CONJ wediafter.PREP dysguteach.V.INFIN welwell.IM peththing.N.M.SG ofnadwyterrible.ADJ yndeisn't_it.IM .
  and they were at an excellent place, and had learned an awful lot
618SARac oedd y brifathrawes (..) ddim yn gyrru notasS uh +//.
  acand.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF ythe.DET.DEF brifathrawesheadmistress.N.F.SG+SM ddimnot.ADV+SM ynPRT gyrrudrive.V.INFIN notasnote.N.F.PL uher.IM .
  and the headmistress didn't used to send grades [?]...
619SARbe maen nhw yn ddeud yn y Sbanish ehCS ?
  bewhat.INT maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT ddeudsay.V.INFIN+SM ynin.PREP ythe.DET.DEF SbanishSpanish.N.F.SG eheh.IM ?
  what do they say in Spanish
619SARbe maen nhw yn ddeud yn y Sbanish ehCS ?
  bewhat.INT maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT ddeudsay.V.INFIN+SM ynin.PREP ythe.DET.DEF SbanishSpanish.N.F.SG eheh.IM ?
  what do they say in Spanish
622SARac oedden nhw o RawsonCS yn galw comisaríaS wrth bod fi yn gweithio yn centralS (.) i ofyn xxx am be ydy enw xxx .
  acand.CONJ oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ofrom.PREP Rawsonname ynPRT galwcall.V.INFIN comisaríacommissariat.N.F.SG wrthby.PREP bodbe.V.INFIN fiI.PRON.1S+SM ynPRT gweithiowork.V.INFIN ynPRT centralcentre.N.F.SG ito.PREP ofynask.V.INFIN+SM amfor.PREP bewhat.INT ydybe.V.3S.PRES enwname.N.M.SG .
  and they from Rawson would call the police station, since I was working nearby [?] to ask what [...] was the name of [...]
622SARac oedden nhw o RawsonCS yn galw comisaríaS wrth bod fi yn gweithio yn centralS (.) i ofyn xxx am be ydy enw xxx .
  acand.CONJ oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ofrom.PREP Rawsonname ynPRT galwcall.V.INFIN comisaríacommissariat.N.F.SG wrthby.PREP bodbe.V.INFIN fiI.PRON.1S+SM ynPRT gweithiowork.V.INFIN ynPRT centralcentre.N.F.SG ito.PREP ofynask.V.INFIN+SM amfor.PREP bewhat.INT ydybe.V.3S.PRES enwname.N.M.SG .
  and they from Rawson would call the police station, since I was working nearby [?] to ask what [...] was the name of [...]
622SARac oedden nhw o RawsonCS yn galw comisaríaS wrth bod fi yn gweithio yn centralS (.) i ofyn xxx am be ydy enw xxx .
  acand.CONJ oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ofrom.PREP Rawsonname ynPRT galwcall.V.INFIN comisaríacommissariat.N.F.SG wrthby.PREP bodbe.V.INFIN fiI.PRON.1S+SM ynPRT gweithiowork.V.INFIN ynPRT centralcentre.N.F.SG ito.PREP ofynask.V.INFIN+SM amfor.PREP bewhat.INT ydybe.V.3S.PRES enwname.N.M.SG .
  and they from Rawson would call the police station, since I was working nearby [?] to ask what [...] was the name of [...]
624SARmi fentrais fynd rownd yn TrelewCS .
  miPRT.AFF fentraisventure.V.1S.PAST+SM fyndgo.V.INFIN+SM rowndround.N.F.SG ynin.PREP Trelewname .
  I ventured to go round Trelew
626SARo(eddw)n i (y)n cael dipyn o drafferth yn y dechrau efo pobl o_gwmpas .
  oeddwnbe.V.1S.IMPERF iI.PRON.1S ynPRT caelget.V.INFIN dipynlittle_bit.N.M.SG+SM oof.PREP drafferthtrouble.N.MF.SG+SM ynPRT ythe.DET.DEF dechraubeginning.N.M.SG efowith.PREP poblpeople.N.F.SG o_gwmpasaround.ADV .
  I was having a bit of trouble at first from the people around me
626SARo(eddw)n i (y)n cael dipyn o drafferth yn y dechrau efo pobl o_gwmpas .
  oeddwnbe.V.1S.IMPERF iI.PRON.1S ynPRT caelget.V.INFIN dipynlittle_bit.N.M.SG+SM oof.PREP drafferthtrouble.N.MF.SG+SM ynPRT ythe.DET.DEF dechraubeginning.N.M.SG efowith.PREP poblpeople.N.F.SG o_gwmpasaround.ADV .
  I was having a bit of trouble at first from the people around me
629SARmae (y)r jelysrwydd ofnadwy (y)na xxx (..) <yn y> [/] yn y byd yma erioed .
  maebe.V.3S.PRES yrthe.DET.DEF jelysrwyddjealousy.N.M.SG ofnadwyterrible.ADJ ynathere.ADV ynin.PREP ythe.DET.DEF ynin.PREP ythe.DET.DEF bydworld.N.M.SG ymahere.ADV erioednever.ADV .
  there's terrible jealousy there [...] in this world always
629SARmae (y)r jelysrwydd ofnadwy (y)na xxx (..) <yn y> [/] yn y byd yma erioed .
  maebe.V.3S.PRES yrthe.DET.DEF jelysrwyddjealousy.N.M.SG ofnadwyterrible.ADJ ynathere.ADV ynin.PREP ythe.DET.DEF ynin.PREP ythe.DET.DEF bydworld.N.M.SG ymahere.ADV erioednever.ADV .
  there's terrible jealousy there [...] in this world always
631SARdyna be oedd Cain yn lladd Abel ei frawd ynde .
  dynathat_is.ADV bewhat.INT oeddbe.V.3S.IMPERF Cainname ynPRT lladdkill.V.INFIN Abelname eihis.ADJ.POSS.M.3S frawdbrother.N.M.SG+SM yndeisn't_it.IM .
  that's why Cain killed his brother Abel
632SARam bod o [?] (y)n jelws iddo .
  amfor.PREP bodbe.V.INFIN ohe.PRON.M.3S ynPRT jelwsjealous.ADJ iddoto_him.PREP+PRON.M.3S .
  because he was jealous of him
633SARa mae sôn am hwnna yn y Beibl ofnadwy .
  aand.CONJ maebe.V.3S.PRES sônmention.V.INFIN amfor.PREP hwnnathat.PRON.DEM.M.SG ynin.PREP ythe.DET.DEF BeiblBible.N.M.SG ofnadwyterrible.ADJ .
  and it mentions that an awful lot in the Bible
634SARac ta_beth mi gorfod mynd lawr a <mi ddoth &a> [//] mi ddoth allan (..) i (y)r gegin yn y [//] yr uh ffrynt fan (y)na (.) i dendio fi .
  acand.CONJ ta_bethanyway.ADV miPRT.AFF gorfodhave_to.V.INFIN myndgo.V.INFIN lawrdown.ADV aand.CONJ miPRT.AFF ddothcome.V.3S.PAST+SM miPRT.AFF ddothcome.V.3S.PAST+SM allanout.ADV ito.PREP yrthe.DET.DEF geginkitchen.N.F.SG+SM ynin.PREP ythe.DET.DEF yrthe.DET.DEF uher.IM ffryntfront.N.M.SG fanplace.N.MF.SG+SM ynathere.ADV ito.PREP dendiotend.V.INFIN+SM fiI.PRON.1S+SM .
  and anyway I had to go down and he came out, to the kitchen in the front there, to tend to me
635SARa ddeudais i bod fi wedi mynd achos bod nhw yn galw o RawsonCS i (y)r comisaríaS i ddeud wrtha i na bod y notasS EmilioCS yn machgen i ddim cael ei gyrru RawsonCS .
  aand.CONJ ddeudaissay.V.1S.PAST+SM iI.PRON.1S bodbe.V.INFIN fiI.PRON.1S+SM wediafter.PREP myndgo.V.INFIN achosbecause.CONJ bodbe.V.INFIN nhwthey.PRON.3P ynPRT galwcall.V.INFIN ofrom.PREP Rawsonname ito.PREP yrthe.DET.DEF comisaríacommissariat.N.F.SG ito.PREP ddeudsay.V.INFIN+SM wrthato_me.PREP+PRON.1S iI.PRON.1S naPRT.NEG bodbe.V.INFIN ythe.DET.DEF notasnote.N.F.PL Emilioname ynin.PREP machgenboy.N.M.SG+NM ito.PREP ddimnot.ADV+SM caelget.V.INFIN eihis.ADJ.POSS.M.3S gyrrudrive.V.INFIN Rawsonname .
  and I said I'd gone because they were calling the police station from Rawson to tell me that the grades for my son Emilio weren't being sent to Rawson
635SARa ddeudais i bod fi wedi mynd achos bod nhw yn galw o RawsonCS i (y)r comisaríaS i ddeud wrtha i na bod y notasS EmilioCS yn machgen i ddim cael ei gyrru RawsonCS .
  aand.CONJ ddeudaissay.V.1S.PAST+SM iI.PRON.1S bodbe.V.INFIN fiI.PRON.1S+SM wediafter.PREP myndgo.V.INFIN achosbecause.CONJ bodbe.V.INFIN nhwthey.PRON.3P ynPRT galwcall.V.INFIN ofrom.PREP Rawsonname ito.PREP yrthe.DET.DEF comisaríacommissariat.N.F.SG ito.PREP ddeudsay.V.INFIN+SM wrthato_me.PREP+PRON.1S iI.PRON.1S naPRT.NEG bodbe.V.INFIN ythe.DET.DEF notasnote.N.F.PL Emilioname ynin.PREP machgenboy.N.M.SG+NM ito.PREP ddimnot.ADV+SM caelget.V.INFIN eihis.ADJ.POSS.M.3S gyrrudrive.V.INFIN Rawsonname .
  and I said I'd gone because they were calling the police station from Rawson to tell me that the grades for my son Emilio weren't being sent to Rawson
637SARa mi atebodd e (y)n ddigon swrth +"/.
  aand.CONJ miPRT.AFF ateboddanswer.V.3S.PAST ehe.PRON.M.3S ynPRT ddigonenough.QUAN+SM swrthsullen.ADJ .
  and he answered quite bluntly:
638SAR+" dach chi (y)n meddwl am bod o (y)n bachgen chi bod o (ddi)m yn <cael marc o_gwbl> [?] .
  dachbe.V.2P.PRES chiyou.PRON.2P ynPRT meddwlthink.V.INFIN amfor.PREP bodbe.V.INFIN ohe.PRON.M.3S ynPRT bachgenboy.N.M.SG chiyou.PRON.2P bodbe.V.INFIN ohe.PRON.M.3S ddimnot.ADV+SM ynPRT caelget.V.INFIN marcmark.N.M.SG o_gwblat_all.ADV .
  you think since he's a son of yours that he doesn't get a mark at all
638SAR+" dach chi (y)n meddwl am bod o (y)n bachgen chi bod o (ddi)m yn <cael marc o_gwbl> [?] .
  dachbe.V.2P.PRES chiyou.PRON.2P ynPRT meddwlthink.V.INFIN amfor.PREP bodbe.V.INFIN ohe.PRON.M.3S ynPRT bachgenboy.N.M.SG chiyou.PRON.2P bodbe.V.INFIN ohe.PRON.M.3S ddimnot.ADV+SM ynPRT caelget.V.INFIN marcmark.N.M.SG o_gwblat_all.ADV .
  you think since he's a son of yours that he doesn't get a mark at all
638SAR+" dach chi (y)n meddwl am bod o (y)n bachgen chi bod o (ddi)m yn <cael marc o_gwbl> [?] .
  dachbe.V.2P.PRES chiyou.PRON.2P ynPRT meddwlthink.V.INFIN amfor.PREP bodbe.V.INFIN ohe.PRON.M.3S ynPRT bachgenboy.N.M.SG chiyou.PRON.2P bodbe.V.INFIN ohe.PRON.M.3S ddimnot.ADV+SM ynPRT caelget.V.INFIN marcmark.N.M.SG o_gwblat_all.ADV .
  you think since he's a son of yours that he doesn't get a mark at all
655SARa mae EmilioCS (y)n deud +"/.
  aand.CONJ maebe.V.3S.PRES Emilioname ynPRT deudsay.V.INFIN .
  and Emilio says:
657SAR+" achos o(eddw)n i (ddi)m yn licio mynd i TrelewCS .
  achosbecause.CONJ oeddwnbe.V.1S.IMPERF iI.PRON.1S ddimnot.ADV+SM ynPRT liciolike.V.INFIN myndgo.V.INFIN ito.PREP Trelewname .
  because I didn't like going to Trelew
658SAR+" ond o(eddw)n i (y)n mynd am fod ti isio fi mynd .
  ondbut.CONJ oeddwnbe.V.1S.IMPERF iI.PRON.1S ynPRT myndgo.V.INFIN amfor.PREP fodbe.V.INFIN+SM tiyou.PRON.2S isiowant.N.M.SG fiI.PRON.1S+SM myndgo.V.INFIN .
  but I was going because you wanted me to go
662SARac <ers tua hyn> [//] erbyn hyn yn canol (.) mis &h Hydref .
  acand.CONJ erssince.PREP tuatowards.PREP hynthis.PRON.DEM.SP erbynby.PREP hynthis.PRON.DEM.SP ynPRT canolmiddle.N.M.SG mismonth.N.M.SG HydrefOctober.N.M.SG .
  and by this time, the middle of October
663SARnaw mis tan yn nawr .
  nawnine.NUM mismonth.N.M.SG tanuntil.PREP ynPRT nawrnow.ADV .
  nine months until now
667SARwedyn brin cyflog fach fach o(eddw)n ni (y)n gael .
  wedynafterwards.ADV brinscarce.ADJ+SM cyflogwage.N.MF.SG fachsmall.ADJ+SM fachsmall.ADJ+SM oeddwnbe.V.1S.IMPERF niwe.PRON.1P ynPRT gaelget.V.INFIN+SM .
  so I was getting very very little pay
668SARond o(eddw)n i (y)n dal yna (.) achos er_mwyn (f)y mhlant .
  ondbut.CONJ oeddwnbe.V.1S.IMPERF iI.PRON.1S ynPRT dalcontinue.V.INFIN ynathere.ADV achosbecause.CONJ er_mwynfor_the_sake_of.PREP fymy.ADJ.POSS.1S mhlantchild.N.M.PL+NM .
  but I was still there for the children's sake
670SARa (y)r bechgyn ar y ffarm weithio ac yn gweithio ar hyd ffermydd allan xxx .
  aand.CONJ yrthe.DET.DEF bechgynboys.N.M.PL aron.PREP ythe.DET.DEF ffarmfarm.N.F.SG weithiowork.V.INFIN+SM acand.CONJ ynPRT gweithiowork.V.INFIN aron.PREP hydlength.N.M.SG ffermyddfarms.N.F.PL allanout.ADV .
  and the boys on the farm working, and working across the farms out [...]
673SARac wedyn dyma mis Ionawr (.) dyma ddyn yn dod i insbecto mae yn debyg iawn de (.) efo (y)r arian a nodiadau a notasS EmilioCS a chwbl wedi mynd bob dydd i (y)r ysgol a wedi bod yn anferth o fachgen da a wedi stydio xxx .
  acand.CONJ wedynafterwards.ADV dymathis_is.ADV mismonth.N.M.SG IonawrJanuary.N.M.SG dymathis_is.ADV ddynman.N.M.SG+SM ynPRT dodcome.V.INFIN ito.PREP insbectoinspect.V.INFIN maebe.V.3S.PRES ynPRT debygsimilar.ADJ+SM iawnvery.ADV debe.IM+SM efowith.PREP yrthe.DET.DEF arianmoney.N.M.SG aand.CONJ nodiadaunotes.N.M.PL aand.CONJ notasnote.N.F.PL Emilioname aand.CONJ chwblall.ADJ+AM wediafter.PREP myndgo.V.INFIN bobeach.PREQ+SM dyddday.N.M.SG ito.PREP yrthe.DET.DEF ysgolschool.N.F.SG aand.CONJ wediafter.PREP bodbe.V.INFIN ynPRT anferthhuge.ADJ oof.PREP fachgenboy.N.M.SG+SM dagood.ADJ aand.CONJ wediafter.PREP stydiostudy.V.INFIN .
  and so then in January a man comes to inspect, probably, about Emilio's money and notes and grades [?], and everything, had gone every day to the school and had been an incredibly good boy and studied [...]
673SARac wedyn dyma mis Ionawr (.) dyma ddyn yn dod i insbecto mae yn debyg iawn de (.) efo (y)r arian a nodiadau a notasS EmilioCS a chwbl wedi mynd bob dydd i (y)r ysgol a wedi bod yn anferth o fachgen da a wedi stydio xxx .
  acand.CONJ wedynafterwards.ADV dymathis_is.ADV mismonth.N.M.SG IonawrJanuary.N.M.SG dymathis_is.ADV ddynman.N.M.SG+SM ynPRT dodcome.V.INFIN ito.PREP insbectoinspect.V.INFIN maebe.V.3S.PRES ynPRT debygsimilar.ADJ+SM iawnvery.ADV debe.IM+SM efowith.PREP yrthe.DET.DEF arianmoney.N.M.SG aand.CONJ nodiadaunotes.N.M.PL aand.CONJ notasnote.N.F.PL Emilioname aand.CONJ chwblall.ADJ+AM wediafter.PREP myndgo.V.INFIN bobeach.PREQ+SM dyddday.N.M.SG ito.PREP yrthe.DET.DEF ysgolschool.N.F.SG aand.CONJ wediafter.PREP bodbe.V.INFIN ynPRT anferthhuge.ADJ oof.PREP fachgenboy.N.M.SG+SM dagood.ADJ aand.CONJ wediafter.PREP stydiostudy.V.INFIN .
  and so then in January a man comes to inspect, probably, about Emilio's money and notes and grades [?], and everything, had gone every day to the school and had been an incredibly good boy and studied [...]
673SARac wedyn dyma mis Ionawr (.) dyma ddyn yn dod i insbecto mae yn debyg iawn de (.) efo (y)r arian a nodiadau a notasS EmilioCS a chwbl wedi mynd bob dydd i (y)r ysgol a wedi bod yn anferth o fachgen da a wedi stydio xxx .
  acand.CONJ wedynafterwards.ADV dymathis_is.ADV mismonth.N.M.SG IonawrJanuary.N.M.SG dymathis_is.ADV ddynman.N.M.SG+SM ynPRT dodcome.V.INFIN ito.PREP insbectoinspect.V.INFIN maebe.V.3S.PRES ynPRT debygsimilar.ADJ+SM iawnvery.ADV debe.IM+SM efowith.PREP yrthe.DET.DEF arianmoney.N.M.SG aand.CONJ nodiadaunotes.N.M.PL aand.CONJ notasnote.N.F.PL Emilioname aand.CONJ chwblall.ADJ+AM wediafter.PREP myndgo.V.INFIN bobeach.PREQ+SM dyddday.N.M.SG ito.PREP yrthe.DET.DEF ysgolschool.N.F.SG aand.CONJ wediafter.PREP bodbe.V.INFIN ynPRT anferthhuge.ADJ oof.PREP fachgenboy.N.M.SG+SM dagood.ADJ aand.CONJ wediafter.PREP stydiostudy.V.INFIN .
  and so then in January a man comes to inspect, probably, about Emilio's money and notes and grades [?], and everything, had gone every day to the school and had been an incredibly good boy and studied [...]
674SARcym(r)yd um (.) diddordeb maen nhw (y)n deud ynde yn y gwaith ac_ati .
  cymrydtake.V.INFIN umum.IM diddordebinterest.N.M.SG maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT deudsay.V.INFIN yndeisn't_it.IM ynin.PREP ythe.DET.DEF gwaithwork.N.M.SG ac_atiand_so_on.ADV .
  taking an interest, they say, in work and things
674SARcym(r)yd um (.) diddordeb maen nhw (y)n deud ynde yn y gwaith ac_ati .
  cymrydtake.V.INFIN umum.IM diddordebinterest.N.M.SG maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT deudsay.V.INFIN yndeisn't_it.IM ynin.PREP ythe.DET.DEF gwaithwork.N.M.SG ac_atiand_so_on.ADV .
  taking an interest, they say, in work and things
677SARa dyma (y)n gofyn i mi +"/.
  aand.CONJ dymathis_is.ADV ynPRT gofynask.V.INFIN ito.PREP miI.PRON.1S .
  and he asked me:
678SAR+" dan [/] dan ni (y)n roi yr arian i chi nawr .
  danunder.PREP.[or].until.PREP+SM.[or].be.V.1P.PRES danbe.V.1P.PRES niwe.PRON.1P ynPRT roigive.V.INFIN+SM yrthe.DET.DEF arianmoney.N.M.SG ito.PREP chiyou.PRON.2P nawrnow.ADV .
  we're giving you the money now
681SARoedd hi (y)n gydiol â (y)r rai ran o (y)r dre dydy .
  oeddbe.V.3S.IMPERF hishe.PRON.F.3S ynPRT gydiolconnected.ADJ+SM âwith.PREP yrthe.DET.DEF raisome.PREQ+SM ranpart.N.F.SG+SM oof.PREP yrthe.DET.DEF dretown.N.F.SG+SM dydybe.V.3S.PRES.NEG .
  it was connected with some of those from the town
682SARmae (y)n cael ei agor i_gyd nawr .
  maebe.V.3S.PRES ynPRT caelget.V.INFIN eihis.ADJ.POSS.M.3S agoropen.V.INFIN i_gydall.ADJ nawrnow.ADV .
  it's all opened up now
688SARa fan (y)na oedd o (y)n grwt bach pymtheg oed ar y ffarm yn byw fan (y)na .
  aand.CONJ fanplace.N.MF.SG+SM ynathere.ADV oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT grwtlad.N.M.SG+SM bachsmall.ADJ pymthegfifteen.NUM oedage.N.M.SG aron.PREP ythe.DET.DEF ffarmfarm.N.F.SG ynPRT bywlive.V.INFIN fanplace.N.MF.SG+SM ynathere.ADV .
  and there he was, a little lad of 15 on the farm living there
688SARa fan (y)na oedd o (y)n grwt bach pymtheg oed ar y ffarm yn byw fan (y)na .
  aand.CONJ fanplace.N.MF.SG+SM ynathere.ADV oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT grwtlad.N.M.SG+SM bachsmall.ADJ pymthegfifteen.NUM oedage.N.M.SG aron.PREP ythe.DET.DEF ffarmfarm.N.F.SG ynPRT bywlive.V.INFIN fanplace.N.MF.SG+SM ynathere.ADV .
  and there he was, a little lad of 15 on the farm living there
689SARoedd hynny yn y xxx mae (y)n wir .
  oeddbe.V.3S.IMPERF hynnythat.PRON.DEM.SP ynPRT ythat.PRON.REL maebe.V.3S.PRES ynPRT wirtrue.ADJ+SM .
  that was [...], it's true
689SARoedd hynny yn y xxx mae (y)n wir .
  oeddbe.V.3S.IMPERF hynnythat.PRON.DEM.SP ynPRT ythat.PRON.REL maebe.V.3S.PRES ynPRT wirtrue.ADJ+SM .
  that was [...], it's true
691SARac yn cysgu yn y dre (.) pan oedd o (y)n mynd i DrelewCS a (.) pan oedd o (y)n mynd i (y)r ysgol wed(yn) .
  acand.CONJ ynPRT cysgusleep.V.INFIN ynin.PREP ythe.DET.DEF dretown.N.F.SG+SM panwhen.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT myndgo.V.INFIN ito.PREP Drelewname aand.CONJ panwhen.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT myndgo.V.INFIN ito.PREP yrthe.DET.DEF ysgolschool.N.F.SG wedynafterwards.ADV .
  and sleeping in town when he went to Trelew and when he went to school afterwards
691SARac yn cysgu yn y dre (.) pan oedd o (y)n mynd i DrelewCS a (.) pan oedd o (y)n mynd i (y)r ysgol wed(yn) .
  acand.CONJ ynPRT cysgusleep.V.INFIN ynin.PREP ythe.DET.DEF dretown.N.F.SG+SM panwhen.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT myndgo.V.INFIN ito.PREP Drelewname aand.CONJ panwhen.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT myndgo.V.INFIN ito.PREP yrthe.DET.DEF ysgolschool.N.F.SG wedynafterwards.ADV .
  and sleeping in town when he went to Trelew and when he went to school afterwards
691SARac yn cysgu yn y dre (.) pan oedd o (y)n mynd i DrelewCS a (.) pan oedd o (y)n mynd i (y)r ysgol wed(yn) .
  acand.CONJ ynPRT cysgusleep.V.INFIN ynin.PREP ythe.DET.DEF dretown.N.F.SG+SM panwhen.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT myndgo.V.INFIN ito.PREP Drelewname aand.CONJ panwhen.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT myndgo.V.INFIN ito.PREP yrthe.DET.DEF ysgolschool.N.F.SG wedynafterwards.ADV .
  and sleeping in town when he went to Trelew and when he went to school afterwards
691SARac yn cysgu yn y dre (.) pan oedd o (y)n mynd i DrelewCS a (.) pan oedd o (y)n mynd i (y)r ysgol wed(yn) .
  acand.CONJ ynPRT cysgusleep.V.INFIN ynin.PREP ythe.DET.DEF dretown.N.F.SG+SM panwhen.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT myndgo.V.INFIN ito.PREP Drelewname aand.CONJ panwhen.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT myndgo.V.INFIN ito.PREP yrthe.DET.DEF ysgolschool.N.F.SG wedynafterwards.ADV .
  and sleeping in town when he went to Trelew and when he went to school afterwards
692SARo(edde)n nhw (y)n mynd i (y)r ysgol yn gyson .
  oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT myndgo.V.INFIN ito.PREP yrthe.DET.DEF ysgolschool.N.F.SG ynPRT gysoneven.ADJ+SM.[or].constant.ADJ+SM .
  they went to school regularly
692SARo(edde)n nhw (y)n mynd i (y)r ysgol yn gyson .
  oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT myndgo.V.INFIN ito.PREP yrthe.DET.DEF ysgolschool.N.F.SG ynPRT gysoneven.ADJ+SM.[or].constant.ADJ+SM .
  they went to school regularly
693SARoedd dim trafferth i gael o dim un ohonach chi (y)n y bore mynd i (y)r ysgol .
  oeddbe.V.3S.IMPERF dimnot.ADV trafferthtrouble.N.MF.SG ito.PREP gaelget.V.INFIN+SM ohe.PRON.M.3S dimnot.ADV unone.NUM ohonachfrom_you.PREP+PRON.2P chiyou.PRON.2P ynin.PREP ythe.DET.DEF boremorning.N.M.SG myndgo.V.INFIN ito.PREP yrthe.DET.DEF ysgolschool.N.F.SG .
  there was no trouble getting any of you in the morning to go to school
697SARoedd pob un yn mynd ac yn blant reit dda (he)fyd .
  oeddbe.V.3S.IMPERF pobeach.PREQ unone.NUM ynPRT myndgo.V.INFIN acand.CONJ ynPRT blantchild.N.M.PL+SM reitquite.ADV ddagood.ADJ+SM hefydalso.ADV .
  each one went and were very good children too
697SARoedd pob un yn mynd ac yn blant reit dda (he)fyd .
  oeddbe.V.3S.IMPERF pobeach.PREQ unone.NUM ynPRT myndgo.V.INFIN acand.CONJ ynPRT blantchild.N.M.PL+SM reitquite.ADV ddagood.ADJ+SM hefydalso.ADV .
  each one went and were very good children too
698SARtrwy bopeth ynde does neb yn berffaith .
  trwythrough.PREP bopetheverything.N.M.SG+SM yndeisn't_it.IM doesbe.V.3S.PRES.INDEF.NEG nebanyone.PRON ynPRT berffaithperfect.ADJ+SM .
  through everything, nobody's perfect
702SAR&ba wyrion a gorwyrion de yn Gymraeg .
  wyriongrandson.N.M.PL aand.CONJ gorwyriongreat-grandson.N.M.PL debe.IM+SM ynin.PREP GymraegWelsh.N.F.SG+SM .
  grandchildren and great-grandchildren, right, in Welsh
710SAR+< llawer (y)dy (y)r gair yn Gymraeg .
  llawermany.QUAN ydybe.V.3S.PRES yrthe.DET.DEF gairword.N.M.SG ynin.PREP GymraegWelsh.N.F.SG+SM .
  llawer is the word in Welsh
712SARdan ni (y)n iwsio (y)r gair lot .
  danbe.V.1P.PRES niwe.PRON.1P ynPRT iwsiouse.V.INFIN yrthe.DET.DEF gairword.N.M.SG lotlot.QUAN .
  we use the word lot
714SARac oedd JuliaCS a LlinosCS yn DolafonCS yn deud dyna (y)r gair +"/.
  acand.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF Julianame aand.CONJ Llinosname ynin.PREP Dolafonname ynPRT deudsay.V.INFIN dynathat_is.ADV yrthe.DET.DEF gairword.N.M.SG .
  and Julia and Llinos in Dolavon said that was the word
714SARac oedd JuliaCS a LlinosCS yn DolafonCS yn deud dyna (y)r gair +"/.
  acand.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF Julianame aand.CONJ Llinosname ynin.PREP Dolafonname ynPRT deudsay.V.INFIN dynathat_is.ADV yrthe.DET.DEF gairword.N.M.SG .
  and Julia and Llinos in Dolavon said that was the word
715SAR+" mae (y)n siŵr mai gair uh Moses_JonesCS oedd uh hwnna .
  maebe.V.3S.PRES ynPRT siŵrsure.ADJ maithat_it_is.CONJ.FOCUS gairword.N.M.SG uher.IM Moses_Jonesname oeddbe.V.3S.IMPERF uher.IM hwnnathat.PRON.DEM.M.SG .
  that must have been one of Moses Jones's words
723SARoedd hi (y)n mynd efo LlinosCS a (e)i gŵr xxx .
  oeddbe.V.3S.IMPERF hishe.PRON.F.3S ynPRT myndgo.V.INFIN efowith.PREP Llinosname aand.CONJ eihis.ADJ.POSS.M.3S gŵrman.N.M.SG .
  she was going with Llinos and her husband
730SARyndyn dw i (we)di ddarllen yn y papur bod hi (y)n dod yma tra oedd ryw bastorCS a (e)i wraig wedi bod fan (h)yn mae (y)n debyg .
  yndynbe.V.3P.PRES.EMPH dwbe.V.1S.PRES iI.PRON.1S wediafter.PREP ddarllenread.V.INFIN+SM ynin.PREP ythe.DET.DEF papurpaper.N.M.SG bodbe.V.INFIN hishe.PRON.F.3S ynPRT dodcome.V.INFIN ymahere.ADV trawhile.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF rywsome.PREQ+SM bastorpastor.N.M.SG+SM aand.CONJ eihis.ADJ.POSS.M.3S wraigwife.N.F.SG+SM wediafter.PREP bodbe.V.INFIN fanplace.N.MF.SG+SM hynthis.ADJ.DEM.SP maebe.V.3S.PRES ynPRT debygsimilar.ADJ+SM .
  yes, I read in the paper that she's coming here while some pastor and his wife had been here, probably
730SARyndyn dw i (we)di ddarllen yn y papur bod hi (y)n dod yma tra oedd ryw bastorCS a (e)i wraig wedi bod fan (h)yn mae (y)n debyg .
  yndynbe.V.3P.PRES.EMPH dwbe.V.1S.PRES iI.PRON.1S wediafter.PREP ddarllenread.V.INFIN+SM ynin.PREP ythe.DET.DEF papurpaper.N.M.SG bodbe.V.INFIN hishe.PRON.F.3S ynPRT dodcome.V.INFIN ymahere.ADV trawhile.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF rywsome.PREQ+SM bastorpastor.N.M.SG+SM aand.CONJ eihis.ADJ.POSS.M.3S wraigwife.N.F.SG+SM wediafter.PREP bodbe.V.INFIN fanplace.N.MF.SG+SM hynthis.ADJ.DEM.SP maebe.V.3S.PRES ynPRT debygsimilar.ADJ+SM .
  yes, I read in the paper that she's coming here while some pastor and his wife had been here, probably
730SARyndyn dw i (we)di ddarllen yn y papur bod hi (y)n dod yma tra oedd ryw bastorCS a (e)i wraig wedi bod fan (h)yn mae (y)n debyg .
  yndynbe.V.3P.PRES.EMPH dwbe.V.1S.PRES iI.PRON.1S wediafter.PREP ddarllenread.V.INFIN+SM ynin.PREP ythe.DET.DEF papurpaper.N.M.SG bodbe.V.INFIN hishe.PRON.F.3S ynPRT dodcome.V.INFIN ymahere.ADV trawhile.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF rywsome.PREQ+SM bastorpastor.N.M.SG+SM aand.CONJ eihis.ADJ.POSS.M.3S wraigwife.N.F.SG+SM wediafter.PREP bodbe.V.INFIN fanplace.N.MF.SG+SM hynthis.ADJ.DEM.SP maebe.V.3S.PRES ynPRT debygsimilar.ADJ+SM .
  yes, I read in the paper that she's coming here while some pastor and his wife had been here, probably
733SARmae (y)n dda clywed bod nhw (y)n wneud (ry)wbeth .
  maebe.V.3S.PRES ynPRT ddagood.ADJ+SM clywedhear.V.INFIN bodbe.V.INFIN nhwthey.PRON.3P ynPRT wneudmake.V.INFIN+SM rywbethsomething.N.M.SG+SM .
  it's good to hear that they're doing something
733SARmae (y)n dda clywed bod nhw (y)n wneud (ry)wbeth .
  maebe.V.3S.PRES ynPRT ddagood.ADJ+SM clywedhear.V.INFIN bodbe.V.INFIN nhwthey.PRON.3P ynPRT wneudmake.V.INFIN+SM rywbethsomething.N.M.SG+SM .
  it's good to hear that they're doing something
734SARo(eddw)n i byth yn clywed dim_byd amdan wneud dim_byd .
  oeddwnbe.V.1S.IMPERF iI.PRON.1S bythnever.ADV ynPRT clywedhear.V.INFIN dim_bydnothing.ADV amdanfor_them.PREP+PRON.3P wneudmake.V.INFIN+SM dim_bydnothing.ADV .
  I never used to hear anything about doing anything
759SARDianaCS sy (y)n ferch neis .
  Diananame sybe.V.3S.PRES.REL ynPRT ferchgirl.N.F.SG+SM neisnice.ADJ .
  Diana is a nice girl
762SARa dw i (y)n nabod ElsieCS (y)chydig bach .
  aand.CONJ dwbe.V.1S.PRES iI.PRON.1S ynPRT nabodknow_someone.V.INFIN Elsiename ychydiga_little.QUAN bachsmall.ADJ .
  and I know Elsie a little bit
764SARoedd hi (y)n fach a (dy)na i_gyd .
  oeddbe.V.3S.IMPERF hishe.PRON.F.3S ynPRT fachsmall.ADJ+SM aand.CONJ dynathat_is.ADV i_gydall.ADJ .
  she was little and that's it
766SAR<ElsieCS sy (y)n ferch &=stammer> [//] DianaCS sy (y)n ferch neis .
  Elsiename sybe.V.3S.PRES.REL ynPRT ferchgirl.N.F.SG+SM Diananame sybe.V.3S.PRES.REL ynPRT ferchgirl.N.F.SG+SM neisnice.ADJ .
  Elsie is a nice girl
766SAR<ElsieCS sy (y)n ferch &=stammer> [//] DianaCS sy (y)n ferch neis .
  Elsiename sybe.V.3S.PRES.REL ynPRT ferchgirl.N.F.SG+SM Diananame sybe.V.3S.PRES.REL ynPRT ferchgirl.N.F.SG+SM neisnice.ADJ .
  Elsie is a nice girl
769SARpawb yma (y)n meddwl o Diana_WilliamsCS .
  pawbeveryone.PRON ymahere.ADV ynPRT meddwlthink.V.INFIN ofrom.PREP Diana_Williamsname .
  everyone here thinks of Diana Williams
774SAR+< wel mae &n &n iechyd i (y)n ardderchog nawr .
  welwell.IM maebe.V.3S.PRES iechydhealth.N.M.SG ito.PREP ynPRT ardderchogexcellent.ADJ nawrnow.ADV .
  well, my health is excellent now
779SARyr stumog yn gwrthod mynd .
  yrthe.DET.DEF stumogstomach.N.F.SG ynPRT gwrthodrefuse.V.INFIN myndgo.V.INFIN .
  stomach refuses to go
780SARac o(eddw)n i (y)n mynd lawr .
  acand.CONJ oeddwnbe.V.1S.IMPERF iI.PRON.1S ynPRT myndgo.V.INFIN lawrdown.ADV .
  and I was going down
782SARbues i yn y clinig am [/] (..) am [/] um am anemiaCS (.) am wythnos .
  buesbe.V.1S.PAST iI.PRON.1S ynin.PREP ythe.DET.DEF clinigclinic.N.M.SG amfor.PREP amfor.PREP umum.IM amfor.PREP anemiaanaemia.N.F.SG amfor.PREP wythnosweek.N.F.SG .
  I was at the clinic for anaemia for a week
789SARond dw i (ddi)m yn licio doctoriaid (y)ma yn fan (h)yn .
  ondbut.CONJ dwbe.V.1S.PRES iI.PRON.1S ddimnot.ADV+SM ynPRT liciolike.V.INFIN doctoriaiddoctor.N.M.PL ymahere.ADV ynPRT fanplace.N.MF.SG+SM hynthis.ADJ.DEM.SP .
  but I don't like the doctors here
789SARond dw i (ddi)m yn licio doctoriaid (y)ma yn fan (h)yn .
  ondbut.CONJ dwbe.V.1S.PRES iI.PRON.1S ddimnot.ADV+SM ynPRT liciolike.V.INFIN doctoriaiddoctor.N.M.PL ymahere.ADV ynPRT fanplace.N.MF.SG+SM hynthis.ADJ.DEM.SP .
  but I don't like the doctors here
790SARers_talwm (.) o(edde)n nhw (y)n revisarS yn_doedden ?
  ers_talwmfor_some_time.ADV oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT revisarreview.V.INFIN yn_doeddenbe.V.3P.IMPERF.TAG ?
  in the past they used to examine you, didn't they?
792SARuh archwilio <maen nhw (y)n ddeud> [/] de maen nhw (y)n ddeud .
  uher.IM archwilioinspect.V.INFIN maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT ddeudsay.V.INFIN+SM debe.IM+SM maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT ddeudsay.V.INFIN+SM .
  er, examination, they call it
792SARuh archwilio <maen nhw (y)n ddeud> [/] de maen nhw (y)n ddeud .
  uher.IM archwilioinspect.V.INFIN maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT ddeudsay.V.INFIN+SM debe.IM+SM maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT ddeudsay.V.INFIN+SM .
  er, examination, they call it
794SARac yn gweld xxx a gofyn iddo fo felly sut oedd o (y)n teimlo a o le oedd o wedi dod a lle oedd o wedi bod efo doctor cynt wedyn os oedd o ddim +...
  acand.CONJ ynPRT gweldsee.V.INFIN aand.CONJ gofynask.V.INFIN iddoto_him.PREP+PRON.M.3S fohe.PRON.M.3S fellyso.ADV suthow.INT oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT teimlofeel.V.INFIN aand.CONJ oof.PREP lewhere.INT+SM oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S wediafter.PREP dodcome.V.INFIN aand.CONJ llewhere.INT oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S wediafter.PREP bodbe.V.INFIN efowith.PREP doctordoctor.N.M.SG cyntearlier.ADJ wedynafterwards.ADV osif.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ddimnot.ADV+SM .
  and look [...], and ask him how he felt and where he'd come from and where he'd been with a doctor before, then if he hadn't...
794SARac yn gweld xxx a gofyn iddo fo felly sut oedd o (y)n teimlo a o le oedd o wedi dod a lle oedd o wedi bod efo doctor cynt wedyn os oedd o ddim +...
  acand.CONJ ynPRT gweldsee.V.INFIN aand.CONJ gofynask.V.INFIN iddoto_him.PREP+PRON.M.3S fohe.PRON.M.3S fellyso.ADV suthow.INT oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT teimlofeel.V.INFIN aand.CONJ oof.PREP lewhere.INT+SM oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S wediafter.PREP dodcome.V.INFIN aand.CONJ llewhere.INT oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S wediafter.PREP bodbe.V.INFIN efowith.PREP doctordoctor.N.M.SG cyntearlier.ADJ wedynafterwards.ADV osif.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ddimnot.ADV+SM .
  and look [...], and ask him how he felt and where he'd come from and where he'd been with a doctor before, then if he hadn't...
796SARa nawr (dy)dyn nhw ddim yn wneud hynna .
  aand.CONJ nawrnow.ADV dydynbe.V.3P.PRES.NEG nhwthey.PRON.3P ddimnot.ADV+SM ynPRT wneudmake.V.INFIN+SM hynnathat.PRON.DEM.SP .
  and now they don't do that
798SARmaen nhw (y)n siarad a dibynnu ar hynna .
  maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT siaradtalk.V.INFIN aand.CONJ dibynnudepend.V.INFIN aron.PREP hynnathat.PRON.DEM.SP .
  they talk, and depend on that
799SARa wnân nhw ddim_byd heb bod os na (y)dyn nhw (y)n siarad a dod i xxx efo (y)r bobl sâl wnân nhw ddim o (e)u deall nhw .
  aand.CONJ wnândo.V.3P.PRES+SM nhwthey.PRON.3P ddim_bydnothing.ADV+SM hebwithout.PREP bodbe.V.INFIN osif.CONJ naPRT.NEG ydynbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT siaradtalk.V.INFIN aand.CONJ dodcome.V.INFIN ito.PREP efowith.PREP yrthe.DET.DEF boblpeople.N.F.SG+SM sâlill.ADJ wnândo.V.3P.PRES+SM nhwthey.PRON.3P ddimnot.ADV+SM oof.PREP eutheir.ADJ.POSS.3P deallunderstand.V.INFIN nhwthey.PRON.3P .
  and they'll do nothing without talking and coming to [...] with the sick people, they'll do nothing to understand them
802SAR+< wel <mae hwnna> [/] (.) mae hwnna (y)n ddigon ?
  welwell.IM maebe.V.3S.PRES hwnnathat.PRON.DEM.M.SG maebe.V.3S.PRES hwnnathat.PRON.DEM.M.SG ynPRT ddigonenough.QUAN+SM ?
  well, is that enough?

Change language

Contact us

bilingualism@bangor.ac.uk

The corpora

The Siarad corpus
The Patagonia corpus
The Miami corpus

patagonia6: menu

Research Team

Collaborators

Publications

Bangor Autoglosser

Acknowledgements

The support of the Arts and Humanities Research Council (AHRC), the Economic and Social Research Council (ESRC), the Higher Education Funding Council for Wales (HEFCW) and the Welsh Government is gratefully acknowledged.



Copyright ©2010-13 ESRC Centre for Research on Bilingualism in Theory and Practice, Bangor University
Media player by Jeroen Wijering. CSS by the Blueprint community.
544481