PATAGONIA - Patagonia6
Instances of nhw for speaker SAR

32SARa mi roth o (y)r tir yna iddyn nhw .
  aand.CONJ miPRT.AFF rothgive.V.3S.PAST oof.PREP yrthe.DET.DEF tirland.N.M.SG ynathere.ADV iddynto_them.PREP+PRON.3P nhwthey.PRON.3P .
  and he gave them that land
46SARmi o(edde)n nhw (y)n reit hir cyn dod [//] gallu dod i (y)r ffermydd .
  miPRT.AFF oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT reitquite.ADV hirlong.ADJ cynbefore.PREP dodcome.V.INFIN gallube_able.V.INFIN dodcome.V.INFIN ito.PREP yrthe.DET.DEF ffermyddfarms.N.F.PL .
  they took a very long time before being able to come to the farms
49SARy saer oedden nhw (y)n galw wrtho wrth ei grefft .
  ythe.DET.DEF saercarpenter.N.M.SG oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT galwcall.V.INFIN wrthoto_him.PREP+PRON.M.3S wrthby.PREP eihis.ADJ.POSS.M.3S greffthandicraft.N.F.SG+SM .
  they used to call him the mason, after his craft
71SARachos xxx peidiwch â mynd at rei dach chi wedi roi help iddyn nhw .
  achosbecause.CONJ peidiwchstop.V.2P.IMPER âwith.PREP myndgo.V.INFIN atto.PREP reisome.PRON+SM dachbe.V.2P.PRES chiyou.PRON.2P wediafter.PREP roigive.V.INFIN+SM helphelp.N.SG iddynto_them.PREP+PRON.3P nhwthey.PRON.3P .
  because [...] don't go to those to whom you have given help
102SAR+< xxx siarad efo nhw .
  siaradtalk.V.2S.IMPER efowith.PREP nhwthey.PRON.3P .
  [...] talking with them
109SAR+< wel dwy ferch ardderchog o wragedd y(dyn) nhw .
  welwell.IM dwytwo.NUM.F ferchgirl.N.F.SG+SM ardderchogexcellent.ADJ oof.PREP wrageddwives.N.F.PL+SM ydynbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P .
  well, two daughters who are excellent wives
129SARac oedden nhw yn byw ar yr un ffarm .
  acand.CONJ oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT bywlive.V.INFIN aron.PREP yrthe.DET.DEF unone.NUM ffarmfarm.N.F.SG .
  and they lived on the same farm
138SARcaeson nhw ddim mynd i (y)r ysgol na chapel .
  caesonget.V.1P.PAST nhwthey.PRON.3P ddimnot.ADV+SM myndgo.V.INFIN ito.PREP yrthe.DET.DEF ysgolschool.N.F.SG na(n)or.CONJ chapelchapel.N.M.SG+AM .
  they didn't get to go to school or chapel
160SARachos y rhai tawel oedden nhw .
  achosbecause.CONJ ythe.DET.DEF rhaisome.PRON tawelquiet.ADJ oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P .
  because they were the quiet ones
168SARoedd y lleill isio cael lladd yr Indiaid a isio yr TehuelchesCS i joinio efo nhw .
  oeddbe.V.3S.IMPERF ythe.DET.DEF lleillothers.PRON isiowant.N.M.SG caelget.V.INFIN lladdkill.V.INFIN yrthe.DET.DEF Indiaidname aand.CONJ isiowant.N.M.SG yrthe.DET.DEF Tehuelchesname ito.PREP joiniojoin.V.INFIN efowith.PREP nhwthey.PRON.3P .
  the others wanted to be able to kill the Indians, and wanted the Tehuelches to join with them
175SARjoinio efo nhw .
  joiniojoin.V.INFIN efowith.PREP nhwthey.PRON.3P .
  join with them
176SARond wnaeson nhw +"/.
  ondbut.CONJ wnaesondo.V.3P.PAST+SM nhwthey.PRON.3P .
  but they [said]...
177SAR+" na peidiwch chi ymosod nhw .
  nano.ADV peidiwchstop.V.2P.IMPER chiyou.PRON.2P ymosodattack.V.INFIN nhwthey.PRON.3P .
  no, don't fight them
179SAR+" maen nhw (y)n ffrindiau efo ni .
  maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT ffrindiaufriends.N.M.PL efowith.PREP niwe.PRON.1P .
  they're friends with us
182SARachos oedd yr Indiaid wedyn (.) dan ni (ddi)m yn gwybod ffordd oedden nhw (y)n deall .
  achosbecause.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF yrthe.DET.DEF Indiaidname wedynafterwards.ADV danbe.V.1P.PRES niwe.PRON.1P ddimnot.ADV+SM ynPRT gwybodknow.V.INFIN fforddway.N.F.SG oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT deallunderstand.V.INFIN .
  because the Indians afterwards, we don't know how they understood
185SARffordd oedden nhw (y)n deall ei_gilydd .
  fforddway.N.F.SG oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT deallunderstand.V.INFIN ei_gilyddeach_other.PRON.3SP .
  the way they understood each other
189SARa dysgu nhw ffordd o torri (y)r cig .
  aand.CONJ dysguteach.V.INFIN nhwthey.PRON.3P fforddway.N.F.SG oof.PREP torribreak.V.INFIN yrthe.DET.DEF cigmeat.N.M.SG .
  and taught them a way of cutting meat
207SARac uh (..) oedden nhw (y)n dal ymlaen .
  acand.CONJ uher.IM oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT dalcontinue.V.INFIN ymlaenforward.ADV .
  and er, they were carrying on
208SARoedden nhw (y)n dod fel teithwyr o(edde)n nhw .
  oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT dodcome.V.INFIN fellike.CONJ teithwyrtravellers.N.M.PL oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P .
  they were coming as travellers
208SARoedden nhw (y)n dod fel teithwyr o(edde)n nhw .
  oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT dodcome.V.INFIN fellike.CONJ teithwyrtravellers.N.M.PL oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P .
  they were coming as travellers
209SARoedden nhw yna yn codi tai i wneud <tai ac> [?] +...
  oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynathere.ADV ynPRT codilift.V.INFIN taihouses.N.M.PL ito.PREP wneudmake.V.INFIN+SM taihouses.N.M.PL acand.CONJ .
  they were erecting houses to make houses and...
211SARbe maen nhw (y)n galw yn Gymraeg .
  bewhat.INT maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT galwcall.V.INFIN ynin.PREP GymraegWelsh.N.F.SG+SM .
  what they call in Welsh
216SARa (y)r plant a gwragedd a chwbl mynd efo nhw .
  aand.CONJ yrthe.DET.DEF plantchild.N.M.PL aand.CONJ gwrageddwives.N.F.PL aand.CONJ chwblall.ADJ+AM myndgo.V.INFIN efowith.PREP nhwthey.PRON.3P .
  and the children and women and everything with them
218SARac oedden nhw (y)n canlyn ar_ôl lle oedd yr anifeiliaid yn mynd .
  acand.CONJ oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT canlynfollow.V.INFIN ar_ôlafter.PREP llewhere.INT oeddbe.V.3S.IMPERF yrthe.DET.DEF anifeiliaidanimals.N.M.PL ynPRT myndgo.V.INFIN .
  and they were following after where the animals went
219SARachos oedden nhw yn gwybod yr hanes yn_ôl xxx bob amser .
  achosbecause.CONJ oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT gwybodknow.V.INFIN yrthe.DET.DEF hanesstory.N.M.SG yn_ôlback.ADV bobeach.PREQ+SM amsertime.N.M.SG .
  because they knew the history back [...] always
221SARac oedden nhw (y)n um dod i edrych am y Cymry .
  acand.CONJ oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT umum.IM dodcome.V.INFIN ito.PREP edrychlook.V.INFIN amfor.PREP ythe.DET.DEF CymryWelsh_people.N.M.PL .
  and they came to look for the Welsh
222SARac oedden nhw (y)n hela (.) dim_ond be oedd raid wneud .
  acand.CONJ oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT helahunt.V.INFIN dim_ondonly.ADV bewhat.INT oeddbe.V.3S.IMPERF raidnecessity.N.M.SG+SM wneudmake.V.INFIN+SM .
  and they used to hunt only what was needed
224SARa wedyn pam oedden nhw jyst â gorffen (.) o(edde)n nhw (y)n mynd (y)n_ôl i hela &we &h eto .
  aand.CONJ wedynafterwards.ADV pamwhy?.ADV oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P jystjust.ADV âwith.PREP gorffencomplete.V.INFIN oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT myndgo.V.INFIN yn_ôlback.ADV ito.PREP helahunt.V.INFIN etoagain.ADV .
  and then when they were about to finish, they went back to hunting again
224SARa wedyn pam oedden nhw jyst â gorffen (.) o(edde)n nhw (y)n mynd (y)n_ôl i hela &we &h eto .
  aand.CONJ wedynafterwards.ADV pamwhy?.ADV oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P jystjust.ADV âwith.PREP gorffencomplete.V.INFIN oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT myndgo.V.INFIN yn_ôlback.ADV ito.PREP helahunt.V.INFIN etoagain.ADV .
  and then when they were about to finish, they went back to hunting again
226SARa dw i (y)n meddwl mai (y)n_ôl y lleuad a (y)r sêr maen nhw (y)n wneud .
  aand.CONJ dwbe.V.1S.PRES iI.PRON.1S ynPRT meddwlthink.V.INFIN maithat_it_is.CONJ.FOCUS yn_ôlback.ADV ythe.DET.DEF lleuadmoon.N.F.SG aand.CONJ yrthe.DET.DEF sêrstars.N.F.PL maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT wneudmake.V.INFIN+SM .
  and I think it's by the moon and the stars that they do it
233SARefo be arall allen nhw fod wedi yna ?
  efowith.PREP bewhat.INT arallother.ADJ allenbe_able.V.1P.IMPERF+SM nhwthey.PRON.3P fodbe.V.INFIN+SM wediafter.PREP ynathere.ADV ?
  with what else could they be after that?
258SARoedd o (y)n wneud penillion a ro(edde)n nhw (y)n drafod ambell waith .
  oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT wneudmake.V.INFIN+SM penillionverses.N.M.PL aand.CONJ roeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT drafoddiscuss.V.INFIN+SM ambelloccasional.PREQ waithtime.N.F.SG+SM .
  he wrote poems and they would occasionally recite them
261SARfel maen nhw (we)di wneud yn dyffryn hyn ar hyd y blynyddau .
  fellike.CONJ maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P wediafter.PREP wneudmake.V.INFIN+SM ynPRT dyffrynvalley.N.M.SG hynthis.ADJ.DEM.SP aron.PREP hydlength.N.M.SG ythe.DET.DEF blynyddauyears.N.F.PL .
  as they have done in this valley over the years
269SARoedden nhw yn byw yn xxx ymyl DolafonCS .
  oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT bywlive.V.INFIN ynin.PREP ymyledge.N.F.SG Dolafonname .
  they lived in [...] next to Dolavon
281SARmaen nhw (y)n mynd xxx .
  maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT myndgo.V.INFIN .
  they go [...]
305SARyn llyfr Nel_Fach_Y_BwcsCS maen nhw (y)n sôn bod nhw yn mynd allan i (y)r bryniau wedyn .
  ynPRT llyfrbook.N.M.SG Nel_Fach_Y_Bwcsname maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT sônmention.V.INFIN bodbe.V.INFIN nhwthey.PRON.3P ynPRT myndgo.V.INFIN allanout.ADV ito.PREP yrthe.DET.DEF bryniauhill.N.M.PL wedynafterwards.ADV .
  In the book, Nel Fach Y Bwcs, they say that they went out to the hills after that
305SARyn llyfr Nel_Fach_Y_BwcsCS maen nhw (y)n sôn bod nhw yn mynd allan i (y)r bryniau wedyn .
  ynPRT llyfrbook.N.M.SG Nel_Fach_Y_Bwcsname maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT sônmention.V.INFIN bodbe.V.INFIN nhwthey.PRON.3P ynPRT myndgo.V.INFIN allanout.ADV ito.PREP yrthe.DET.DEF bryniauhill.N.M.PL wedynafterwards.ADV .
  In the book, Nel Fach Y Bwcs, they say that they went out to the hills after that
320SARwnawn nhw i_gyd mynd allan cyn i (y)r afon ddod allan .
  wnawndo.V.1P.PRES+SM.[or].do.V.1S.IMPERF+SM nhwthey.PRON.3P i_gydall.ADJ myndgo.V.INFIN allanout.ADV cynbefore.PREP ito.PREP yrthe.DET.DEF afonriver.N.F.SG ddodcome.V.INFIN+SM allanout.ADV .
  they all go out before the river goes out
321SARo(edde)n nhw allan yn y bryniau o (y)r ddwy ochrau y dyffryn .
  oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P allanout.ADV ynin.PREP ythe.DET.DEF bryniauhill.N.M.PL oof.PREP yrthe.DET.DEF ddwytwo.NUM.F+SM ochrausides.N.F.PL ythe.DET.DEF dyffrynvalley.N.M.SG .
  they were out on the hills of both sides of the valley
323SARachos yn RawsonCS buon nhw am hir iawn .
  achosbecause.CONJ ynin.PREP Rawsonname buonbe.V.3P.PAST nhwthey.PRON.3P amfor.PREP hirlong.ADJ iawnvery.ADV .
  because they were in Rawson for a long time
325SARa wedyn oedden nhw (we)di mynd i (y)r ffermydd erbyn hyn .
  aand.CONJ wedynafterwards.ADV oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P wediafter.PREP myndgo.V.INFIN ito.PREP yrthe.DET.DEF ffermyddfarms.N.F.PL erbynby.PREP hynthis.PRON.DEM.SP .
  and then they'd gone to the farms by this time
327SARwedyn mae ryw stori yn rywle (.) bod nhw (y)n mynd rywle yn hwyr yn prynhawn am (.) be (y)dy enw (.) a bod (y)na plentyn bach (we)di cwympo o (y)r wagan .
  wedynafterwards.ADV maebe.V.3S.PRES rywsome.PREQ+SM storistory.N.F.SG ynin.PREP rywlesomewhere.N.M.SG+SM bodbe.V.INFIN nhwthey.PRON.3P ynPRT myndgo.V.INFIN rywlesomewhere.N.M.SG+SM ynPRT hwyrlate.ADJ ynPRT prynhawnafternoon.N.M.SG amfor.PREP bewhat.INT ydybe.V.3S.PRES enwname.N.M.SG aand.CONJ bodbe.V.INFIN ynathere.ADV plentynchild.N.M.SG bachsmall.ADJ wediafter.PREP cwympofall.V.INFIN ohe.PRON.M.3S yrthat.PRON.REL waganwagon.N.F.SG .
  then there's some story somewhere that they went somewhere late in the afternoon for what-do-you-call-it, and that a little child had fallen from the wagon
337SAR+< a bore wedyn bod ei thad hi bod yn y lle (y)na holi <amdanyn nhw> [?] .
  aand.CONJ boremorning.N.M.SG wedynafterwards.ADV bodbe.V.INFIN eiher.ADJ.POSS.F.3S thadfather.N.M.SG+AM hishe.PRON.F.3S bodbe.V.INFIN ynin.PREP ythe.DET.DEF lleplace.N.M.SG ynathere.ADV holiask.V.INFIN amdanynfor_them.PREP+PRON.3P nhwthey.PRON.3P .
  and the next morning that her father was in that place asking after them
344SAR+< maen nhw (y)n wneud e fel rhyw stori nofel a +//.
  maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT wneudmake.V.INFIN+SM ehe.PRON.M.3S fellike.CONJ rhywsome.PREQ storistory.N.F.SG nofelnovel.N.F.SG aand.CONJ .
  they do it like the storyline of some novel and...
349SARond maen nhw xxx .
  ondbut.CONJ maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P .
  but they [...]
350SARmaen nhw yn gadael hel y plant at ei_gilydd rhoi nhw yn y wagan a (y)r fam efo nhw .
  maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT gadaelleave.V.INFIN helcollect.V.INFIN ythe.DET.DEF plantchild.N.M.PL atto.PREP ei_gilyddeach_other.PRON.3SP rhoigive.V.INFIN nhwthey.PRON.3P ynPRT ythat.PRON.REL waganwagon.N.F.SG aand.CONJ yrthe.DET.DEF fammother.N.F.SG+SM efowith.PREP nhwthey.PRON.3P .
  they leave, collect the children together, put them in the wagon, and the mother with them
350SARmaen nhw yn gadael hel y plant at ei_gilydd rhoi nhw yn y wagan a (y)r fam efo nhw .
  maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT gadaelleave.V.INFIN helcollect.V.INFIN ythe.DET.DEF plantchild.N.M.PL atto.PREP ei_gilyddeach_other.PRON.3SP rhoigive.V.INFIN nhwthey.PRON.3P ynPRT ythat.PRON.REL waganwagon.N.F.SG aand.CONJ yrthe.DET.DEF fammother.N.F.SG+SM efowith.PREP nhwthey.PRON.3P .
  they leave, collect the children together, put them in the wagon, and the mother with them
350SARmaen nhw yn gadael hel y plant at ei_gilydd rhoi nhw yn y wagan a (y)r fam efo nhw .
  maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT gadaelleave.V.INFIN helcollect.V.INFIN ythe.DET.DEF plantchild.N.M.PL atto.PREP ei_gilyddeach_other.PRON.3SP rhoigive.V.INFIN nhwthey.PRON.3P ynPRT ythat.PRON.REL waganwagon.N.F.SG aand.CONJ yrthe.DET.DEF fammother.N.F.SG+SM efowith.PREP nhwthey.PRON.3P .
  they leave, collect the children together, put them in the wagon, and the mother with them
356SARond lyfr bach neis eu hanes nhw a eu mam nhw wedi marw a ryw lot o bethau .
  ondbut.CONJ lyfrbook.N.M.SG+SM bachsmall.ADJ neisnice.ADJ eutheir.ADJ.POSS.3P hanesstory.N.M.SG nhwthey.PRON.3P aand.CONJ eutheir.ADJ.POSS.3P mammother.N.F.SG nhwthey.PRON.3P wediafter.PREP marwdie.V.INFIN aand.CONJ rywsome.PREQ+SM lotlot.QUAN oof.PREP bethauthings.N.M.PL+SM .
  but a nice book of their story, and their mother died and lots of things
356SARond lyfr bach neis eu hanes nhw a eu mam nhw wedi marw a ryw lot o bethau .
  ondbut.CONJ lyfrbook.N.M.SG+SM bachsmall.ADJ neisnice.ADJ eutheir.ADJ.POSS.3P hanesstory.N.M.SG nhwthey.PRON.3P aand.CONJ eutheir.ADJ.POSS.3P mammother.N.F.SG nhwthey.PRON.3P wediafter.PREP marwdie.V.INFIN aand.CONJ rywsome.PREQ+SM lotlot.QUAN oof.PREP bethauthings.N.M.PL+SM .
  but a nice book of their story, and their mother died and lots of things
380SARmaen nhw i gael eto .
  maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ito.PREP gaelget.V.INFIN+SM etoagain.ADV .
  they're still around
392SARachos oedden nhw (y)n dod (y)r holl xxx ynde .
  achosbecause.CONJ oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT dodcome.V.INFIN yrthe.DET.DEF hollall.PREQ yndeisn't_it.IM .
  because they came the whole [...], isn't it
399SARxxx oedd gyda nhw wair a ryw bethau erbyn hyn .
  oeddbe.V.3S.IMPERF gydawith.PREP nhwthey.PRON.3P wairhay.N.M.SG+SM aand.CONJ rywsome.PREQ+SM bethauthings.N.M.PL+SM erbynby.PREP hynthis.PRON.DEM.SP .
  [...] they had hay and things by this time
409SARwel teulu yn werth sôn amdanyn nhw .
  welwell.IM teulufamily.N.M.SG ynPRT werthvalue.N.M.SG+SM sônmention.V.INFIN amdanynfor_them.PREP+PRON.3P nhwthey.PRON.3P .
  well, a family worth talking about
411SARmaen nhw (we)di cael eu rhannu lot nawr .
  maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P wediafter.PREP caelget.V.INFIN eutheir.ADJ.POSS.3P rhannudivide.V.INFIN lotlot.QUAN nawrnow.ADV .
  they've been shared a lot now
413SARmae Peter_GreenCS yn [/] yn ŵyr iddyn nhw .
  maebe.V.3S.PRES Peter_Greenname ynPRT ynPRT ŵyrgrandson.N.M.SG iddynto_them.PREP+PRON.3P nhwthey.PRON.3P .
  Peter Green is a grandson of theirs
418SARac oedd &n gyda nhw ardd fawr a llysiau a codi gwair a &n &n anifeiliaid efo nhw a corral_iauS+cym da cwt ieir da .
  acand.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF gydawith.PREP nhwthey.PRON.3P arddgarden.N.F.SG+SM fawrbig.ADJ+SM aand.CONJ llysiauvegetables.N.M.PL aand.CONJ codilift.V.INFIN gwairhay.N.M.SG aand.CONJ anifeiliaidanimals.N.M.PL efowith.PREP nhwthey.PRON.3P aand.CONJ corral_iaufarmyard.N.M.SG dagood.ADJ cwthut.N.M.SG ieirhens.N.F.PL dagood.ADJ .
  and they had a big garden and vegetables and a harvester and animals and good cattle enclosures and a good chickep coop
418SARac oedd &n gyda nhw ardd fawr a llysiau a codi gwair a &n &n anifeiliaid efo nhw a corral_iauS+cym da cwt ieir da .
  acand.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF gydawith.PREP nhwthey.PRON.3P arddgarden.N.F.SG+SM fawrbig.ADJ+SM aand.CONJ llysiauvegetables.N.M.PL aand.CONJ codilift.V.INFIN gwairhay.N.M.SG aand.CONJ anifeiliaidanimals.N.M.PL efowith.PREP nhwthey.PRON.3P aand.CONJ corral_iaufarmyard.N.M.SG dagood.ADJ cwthut.N.M.SG ieirhens.N.F.PL dagood.ADJ .
  and they had a big garden and vegetables and a harvester and animals and good cattle enclosures and a good chickep coop
419SARachos oedden nhw yn wneud gardd lysiau cheith yr ieir ddim fod allan .
  achosbecause.CONJ oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT wneudmake.V.INFIN+SM garddgarden.N.F.SG lysiauvegetables.N.M.PL+SM cheithget.V.3S.PRES+AM yrthe.DET.DEF ieirhens.N.F.PL ddimnot.ADV+SM fodbe.V.INFIN+SM allanout.ADV .
  because they were doing a vegetable garden the chickens can't be outside
421SARo(edde)n nhw yn ofalus fel (y)na .
  oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT ofaluscareful.ADJ+SM fellike.CONJ ynathere.ADV .
  they were careful like that
429SARac uh ar gwaelod oedden nhw (y)n dod lawr i fwyta yn y dydd a ryw bethau felly fel (y)na .
  acand.CONJ uher.IM aron.PREP gwaelodbottom.N.M.SG oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT dodcome.V.INFIN lawrdown.ADV ito.PREP fwytaeat.V.INFIN+SM ynin.PREP ythe.DET.DEF dyddday.N.M.SG aand.CONJ rywsome.PREQ+SM bethauthings.N.M.PL+SM fellyso.ADV fellike.CONJ ynathere.ADV .
  and at the bottom they used to come down to eat in the day and some such things like that
431SARac oedden nhw yn bobl ofnadwy o barchus .
  acand.CONJ oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT boblpeople.N.F.SG+SM ofnadwyterrible.ADJ oof.PREP barchusrespectful.ADJ+SM .
  and they were extremely respectable people
464SARa mae llawer i nhw (y)n ofn y ga i +//.
  aand.CONJ maebe.V.3S.PRES llawermany.QUAN ito.PREP nhwthey.PRON.3P ynPRT ofnfear.N.M.SG ythat.PRON.REL gaget.V.1S.PRES+SM iI.PRON.1S .
  and many of them are afraid I'll get...
501SARia (.) rhag iddyn nhw ddeud <bod o (y)n> [//] bod [//] be oedd o (y)n ddeud [?] .
  iayes.ADV rhagfrom.PREP iddynto_them.PREP+PRON.3P nhwthey.PRON.3P ddeudsay.V.INFIN+SM bodbe.V.INFIN ohe.PRON.M.3S ynPRT bodbe.V.INFIN bewhat.INT oeddbe.V.3S.IMPERF ohe.PRON.M.3S ynPRT ddeudsay.V.INFIN+SM .
  yes, in case they said what he was saying
511SARo(eddw)n i (y)n darllen nhw (y)chydig bach xxx .
  oeddwnbe.V.1S.IMPERF iI.PRON.1S ynPRT darllenread.V.INFIN nhwthey.PRON.3P ychydiga_little.QUAN bachsmall.ADJ .
  I used to read them a little bit [...]
538SAR<ac oedd Saesneg> [///] o(edde)n nhw (y)n dysgu Saesneg i ni .
  acand.CONJ oeddbe.V.3S.IMPERF SaesnegEnglish.N.F.SG oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT dysguteach.V.INFIN SaesnegEnglish.N.F.SG ito.PREP niwe.PRON.1P .
  they used to teach us English
540SARac o(edde)n nhw wedi dysgu mai yr &i iaith yma oedd y castellanoS iaith y wlad .
  acand.CONJ oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P wediafter.PREP dysguteach.V.INFIN maithat_it_is.CONJ.FOCUS yrthe.DET.DEF iaithlanguage.N.F.SG ymahere.ADV oeddbe.V.3S.IMPERF ythe.DET.DEF castellanoSpanish.N.M.SG iaithlanguage.N.F.SG ythe.DET.DEF wladcountry.N.F.SG+SM .
  and they used to teach that this language, Spanish, was the national language
542SARwnaeson nhw erioed ddysgu dw i (ddi)m yn credu .
  wnaesondo.V.3P.PAST+SM nhwthey.PRON.3P erioednever.ADV ddysguteach.V.INFIN+SM dwbe.V.1S.PRES iI.PRON.1S ddimnot.ADV+SM ynPRT credubelieve.V.INFIN .
  they never taught it I don't think
550SARa oedden nhw wedi arfer siarad efo yr Indiaid wedyn .
  aand.CONJ oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P wediafter.PREP arferuse.V.INFIN siaradtalk.V.INFIN efowith.PREP yrthe.DET.DEF Indiaidname wedynafterwards.ADV .
  and they were used to talking to the Indians then
564SARi Patagonia lle mae merch PenriCS ac AlunCS a siŵr bod nhw yma nawr .
  ito.PREP Patagonianame llewhere.INT maebe.V.3S.PRES merchgirl.N.F.SG Penriname acand.CONJ Alunname aand.CONJ siŵrsure.ADJ bodbe.V.INFIN nhwthey.PRON.3P ymahere.ADV nawrnow.ADV .
  to Patagonia where Penri and Alun are, and I'm sure they're here now
566SARcofia atyn nhw os weli di nhw .
  cofiaremember.V.2S.IMPER atynto_them.PREP+PRON.3P nhwthey.PRON.3P osif.CONJ welisee.V.2S.PRES+SM diyou.PRON.2S+SM nhwthey.PRON.3P .
  remember me to them if you see them
566SARcofia atyn nhw os weli di nhw .
  cofiaremember.V.2S.IMPER atynto_them.PREP+PRON.3P nhwthey.PRON.3P osif.CONJ welisee.V.2S.PRES+SM diyou.PRON.2S+SM nhwthey.PRON.3P .
  remember me to them if you see them
600SARa wedyn mi gafodd EmilioCS (.) ysgoloriaeth maen nhw (y)n ddeud xxx ynde (.) i fynd i ysgol TrelewCS .
  aand.CONJ wedynafterwards.ADV miPRT.AFF gafoddget.V.3S.PAST+SM Emilioname ysgoloriaethscholarship.N.F.SG maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT ddeudsay.V.INFIN+SM yndeisn't_it.IM ito.PREP fyndgo.V.INFIN+SM ito.PREP ysgolschool.N.F.SG Trelewname .
  and then Emilio got a scholarship, as they say [...], to go to Trelew school
608SAR(dy)dy (y)r merched ddim wedi cael gystal achos oedden ni ddim gallu gyrru nhw i ddim un ysgol lle oedden nhw raid talu .
  dydybe.V.3S.PRES.NEG yrthe.DET.DEF merchedgirl.N.F.PL ddimnot.ADV+SM.[or].nothing.N.M.SG+SM wediafter.PREP caelget.V.INFIN gystalso good.ADJ+SM achosbecause.CONJ oeddenbe.V.1P.IMPERF niwe.PRON.1P ddimnot.ADV+SM gallube_able.V.INFIN gyrrudrive.V.INFIN nhwthey.PRON.3P ito.PREP ddimnot.ADV+SM unone.NUM ysgolschool.N.F.SG llewhere.INT oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P raidnecessity.N.M.SG+SM talupay.V.INFIN .
  the girls haven't had it so good because we weren't able to send them to any school where they had to pay
608SAR(dy)dy (y)r merched ddim wedi cael gystal achos oedden ni ddim gallu gyrru nhw i ddim un ysgol lle oedden nhw raid talu .
  dydybe.V.3S.PRES.NEG yrthe.DET.DEF merchedgirl.N.F.PL ddimnot.ADV+SM.[or].nothing.N.M.SG+SM wediafter.PREP caelget.V.INFIN gystalso good.ADJ+SM achosbecause.CONJ oeddenbe.V.1P.IMPERF niwe.PRON.1P ddimnot.ADV+SM gallube_able.V.INFIN gyrrudrive.V.INFIN nhwthey.PRON.3P ito.PREP ddimnot.ADV+SM unone.NUM ysgolschool.N.F.SG llewhere.INT oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P raidnecessity.N.M.SG+SM talupay.V.INFIN .
  the girls haven't had it so good because we weren't able to send them to any school where they had to pay
613SARac o(edde)n nhw (y)n le ardderchog a (we)di dysgu wel peth ofnadwy ynde .
  acand.CONJ oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT leplace.N.M.SG+SM ardderchogexcellent.ADJ aand.CONJ wediafter.PREP dysguteach.V.INFIN welwell.IM peththing.N.M.SG ofnadwyterrible.ADJ yndeisn't_it.IM .
  and they were at an excellent place, and had learned an awful lot
619SARbe maen nhw yn ddeud yn y Sbanish ehCS ?
  bewhat.INT maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT ddeudsay.V.INFIN+SM ynin.PREP ythe.DET.DEF SbanishSpanish.N.F.SG eheh.IM ?
  what do they say in Spanish
622SARac oedden nhw o RawsonCS yn galw comisaríaS wrth bod fi yn gweithio yn centralS (.) i ofyn xxx am be ydy enw xxx .
  acand.CONJ oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ofrom.PREP Rawsonname ynPRT galwcall.V.INFIN comisaríacommissariat.N.F.SG wrthby.PREP bodbe.V.INFIN fiI.PRON.1S+SM ynPRT gweithiowork.V.INFIN ynPRT centralcentre.N.F.SG ito.PREP ofynask.V.INFIN+SM amfor.PREP bewhat.INT ydybe.V.3S.PRES enwname.N.M.SG .
  and they from Rawson would call the police station, since I was working nearby [?] to ask what [...] was the name of [...]
635SARa ddeudais i bod fi wedi mynd achos bod nhw yn galw o RawsonCS i (y)r comisaríaS i ddeud wrtha i na bod y notasS EmilioCS yn machgen i ddim cael ei gyrru RawsonCS .
  aand.CONJ ddeudaissay.V.1S.PAST+SM iI.PRON.1S bodbe.V.INFIN fiI.PRON.1S+SM wediafter.PREP myndgo.V.INFIN achosbecause.CONJ bodbe.V.INFIN nhwthey.PRON.3P ynPRT galwcall.V.INFIN ofrom.PREP Rawsonname ito.PREP yrthe.DET.DEF comisaríacommissariat.N.F.SG ito.PREP ddeudsay.V.INFIN+SM wrthato_me.PREP+PRON.1S iI.PRON.1S naPRT.NEG bodbe.V.INFIN ythe.DET.DEF notasnote.N.F.PL Emilioname ynin.PREP machgenboy.N.M.SG+NM ito.PREP ddimnot.ADV+SM caelget.V.INFIN eihis.ADJ.POSS.M.3S gyrrudrive.V.INFIN Rawsonname .
  and I said I'd gone because they were calling the police station from Rawson to tell me that the grades for my son Emilio weren't being sent to Rawson
674SARcym(r)yd um (.) diddordeb maen nhw (y)n deud ynde yn y gwaith ac_ati .
  cymrydtake.V.INFIN umum.IM diddordebinterest.N.M.SG maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT deudsay.V.INFIN yndeisn't_it.IM ynin.PREP ythe.DET.DEF gwaithwork.N.M.SG ac_atiand_so_on.ADV .
  taking an interest, they say, in work and things
687SARa xxx (y)r hanner arall brynodd bâr o foch a ryw iâr cywion bach a ryw gywennod a (dip)yn bach o fwyd iddyn nhw .
  aand.CONJ yrthe.DET.DEF hannerhalf.N.M.SG arallother.ADJ brynoddbuy.V.3S.PAST+SM bârpair.N.M.SG+SM oof.PREP fochpigs.N.M.PL+SM aand.CONJ rywsome.PREQ+SM iârhen.N.F.SG cywionchick.N.M.PL bachsmall.ADJ aand.CONJ rywsome.PREQ+SM gywennodpullet.N.F.PL+SM aand.CONJ dipynlittle_bit.N.M.SG+SM bachsmall.ADJ oof.PREP fwydfood.N.M.SG+SM iddynto_them.PREP+PRON.3P nhwthey.PRON.3P .
  and [...] the other half he bought a couple of pigs and some little chicks and some pullets and a little bit of food for them
690SARdod (y)n_ôl ac ymlaen oedden nhw .
  dodcome.V.INFIN yn_ôlback.ADV acand.CONJ ymlaenforward.ADV oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P .
  they used to come back and forth
692SARo(edde)n nhw (y)n mynd i (y)r ysgol yn gyson .
  oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT myndgo.V.INFIN ito.PREP yrthe.DET.DEF ysgolschool.N.F.SG ynPRT gysoneven.ADJ+SM.[or].constant.ADJ+SM .
  they went to school regularly
733SARmae (y)n dda clywed bod nhw (y)n wneud (ry)wbeth .
  maebe.V.3S.PRES ynPRT ddagood.ADJ+SM clywedhear.V.INFIN bodbe.V.INFIN nhwthey.PRON.3P ynPRT wneudmake.V.INFIN+SM rywbethsomething.N.M.SG+SM .
  it's good to hear that they're doing something
790SARers_talwm (.) o(edde)n nhw (y)n revisarS yn_doedden ?
  ers_talwmfor_some_time.ADV oeddenbe.V.3P.IMPERF nhwthey.PRON.3P ynPRT revisarreview.V.INFIN yn_doeddenbe.V.3P.IMPERF.TAG ?
  in the past they used to examine you, didn't they?
792SARuh archwilio <maen nhw (y)n ddeud> [/] de maen nhw (y)n ddeud .
  uher.IM archwilioinspect.V.INFIN maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT ddeudsay.V.INFIN+SM debe.IM+SM maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT ddeudsay.V.INFIN+SM .
  er, examination, they call it
792SARuh archwilio <maen nhw (y)n ddeud> [/] de maen nhw (y)n ddeud .
  uher.IM archwilioinspect.V.INFIN maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT ddeudsay.V.INFIN+SM debe.IM+SM maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT ddeudsay.V.INFIN+SM .
  er, examination, they call it
796SARa nawr (dy)dyn nhw ddim yn wneud hynna .
  aand.CONJ nawrnow.ADV dydynbe.V.3P.PRES.NEG nhwthey.PRON.3P ddimnot.ADV+SM ynPRT wneudmake.V.INFIN+SM hynnathat.PRON.DEM.SP .
  and now they don't do that
798SARmaen nhw (y)n siarad a dibynnu ar hynna .
  maenbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT siaradtalk.V.INFIN aand.CONJ dibynnudepend.V.INFIN aron.PREP hynnathat.PRON.DEM.SP .
  they talk, and depend on that
799SARa wnân nhw ddim_byd heb bod os na (y)dyn nhw (y)n siarad a dod i xxx efo (y)r bobl sâl wnân nhw ddim o (e)u deall nhw .
  aand.CONJ wnândo.V.3P.PRES+SM nhwthey.PRON.3P ddim_bydnothing.ADV+SM hebwithout.PREP bodbe.V.INFIN osif.CONJ naPRT.NEG ydynbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT siaradtalk.V.INFIN aand.CONJ dodcome.V.INFIN ito.PREP efowith.PREP yrthe.DET.DEF boblpeople.N.F.SG+SM sâlill.ADJ wnândo.V.3P.PRES+SM nhwthey.PRON.3P ddimnot.ADV+SM oof.PREP eutheir.ADJ.POSS.3P deallunderstand.V.INFIN nhwthey.PRON.3P .
  and they'll do nothing without talking and coming to [...] with the sick people, they'll do nothing to understand them
799SARa wnân nhw ddim_byd heb bod os na (y)dyn nhw (y)n siarad a dod i xxx efo (y)r bobl sâl wnân nhw ddim o (e)u deall nhw .
  aand.CONJ wnândo.V.3P.PRES+SM nhwthey.PRON.3P ddim_bydnothing.ADV+SM hebwithout.PREP bodbe.V.INFIN osif.CONJ naPRT.NEG ydynbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT siaradtalk.V.INFIN aand.CONJ dodcome.V.INFIN ito.PREP efowith.PREP yrthe.DET.DEF boblpeople.N.F.SG+SM sâlill.ADJ wnândo.V.3P.PRES+SM nhwthey.PRON.3P ddimnot.ADV+SM oof.PREP eutheir.ADJ.POSS.3P deallunderstand.V.INFIN nhwthey.PRON.3P .
  and they'll do nothing without talking and coming to [...] with the sick people, they'll do nothing to understand them
799SARa wnân nhw ddim_byd heb bod os na (y)dyn nhw (y)n siarad a dod i xxx efo (y)r bobl sâl wnân nhw ddim o (e)u deall nhw .
  aand.CONJ wnândo.V.3P.PRES+SM nhwthey.PRON.3P ddim_bydnothing.ADV+SM hebwithout.PREP bodbe.V.INFIN osif.CONJ naPRT.NEG ydynbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT siaradtalk.V.INFIN aand.CONJ dodcome.V.INFIN ito.PREP efowith.PREP yrthe.DET.DEF boblpeople.N.F.SG+SM sâlill.ADJ wnândo.V.3P.PRES+SM nhwthey.PRON.3P ddimnot.ADV+SM oof.PREP eutheir.ADJ.POSS.3P deallunderstand.V.INFIN nhwthey.PRON.3P .
  and they'll do nothing without talking and coming to [...] with the sick people, they'll do nothing to understand them
799SARa wnân nhw ddim_byd heb bod os na (y)dyn nhw (y)n siarad a dod i xxx efo (y)r bobl sâl wnân nhw ddim o (e)u deall nhw .
  aand.CONJ wnândo.V.3P.PRES+SM nhwthey.PRON.3P ddim_bydnothing.ADV+SM hebwithout.PREP bodbe.V.INFIN osif.CONJ naPRT.NEG ydynbe.V.3P.PRES nhwthey.PRON.3P ynPRT siaradtalk.V.INFIN aand.CONJ dodcome.V.INFIN ito.PREP efowith.PREP yrthe.DET.DEF boblpeople.N.F.SG+SM sâlill.ADJ wnândo.V.3P.PRES+SM nhwthey.PRON.3P ddimnot.ADV+SM oof.PREP eutheir.ADJ.POSS.3P deallunderstand.V.INFIN nhwthey.PRON.3P .
  and they'll do nothing without talking and coming to [...] with the sick people, they'll do nothing to understand them

Change language


Contact us

bilingualism@bangor.ac.uk


The corpora

The Siarad corpus
The Patagonia corpus
The Miami corpus

patagonia6: menu


Research Team


Collaborators


Publications


Bangor Autoglosser


Acknowledgements

The support of the Arts and Humanities Research Council (AHRC), the Economic and Social Research Council (ESRC), the Higher Education Funding Council for Wales (HEFCW) and the Welsh Government is gratefully acknowledged.